Kutu oyunları ülkemizde henüz emekleme aşamasında. Bu hobi son yıllarda ivme kazansa da hâlâ bir çok insan kutu oyunlarını Monopoly ve Uno'dan ibaret sanabiliyor. Bu rehberdeki asıl amacım kutu oyunlarına yeni merak salan insanlara yol göstermek, hem de her konuda. Eğer bu rehberde yine de kafanıza takılan bir soru olursa her zaman bana soru sorabilirsiniz.
1 - Hangi Oyunları Almalıyım?
Kutu oyunlarında da aynı video oyunlarındaki olduğu gibi her oyun herkese hitap etmez. O yüzden buradaki amacımız sevdiğimiz oyun türlerini bulmak. Seçtiğimiz oyunların türüne ek olarak kaç kişilik olacağı da önemli. Bazı oyunlar 2'den 5'e kadar oyuncu sayısını desteklese de o oyunun en ideal oyuncu sayısı mesela 2 olabilmektedir. Buna nasıl baktığımıza ise sonra değineceğim.
Oyun türlerine geri dönelim. Öncelikle belli başlı oyun türlerinden başlangıç seviyesine uygun oyunlar önermeyi düşünüyorum.
- Co-op:
Her oyuncu rekabetçi olmayı sevmez. Eğer siz de öyleyseniz tamamen yardımlaşmaya ve takım oyununa odaklı co-op oyunlarını denemeniz önerimdir. Dünya'yı salgın hastalıklardan kurtarmaya çalıştığımız Pandemic (1-4 kişilik) , her karakterin farklı özelliğe sahip olduğu ve tehlikeli bir mağaradan kaçmaya çalıştığımız Sub Terra (1-6 kişilik) , telefon uygulaması yardımıyla davaları çözdüğümüz dedektiflik oyunu Suç Günlükleri (1-4 kişilik) ve Uzay'da birbirinizle haberleşmeden görevleri tamamlamaya çalıştığınız Keşif Gezegen 9 Görevi (2-5 kişilik) başlangıç için en iyi oyunlar olabilir.
- Soyut Strateji Oyunları:
Bir çoğunuz aklına soyut oyun ne demek sorusu geldiğine eminim. Bu türün en iyi örnekleri Go ve Satrançtır. Teması olmayıp saf strateji içeren oyunlar oluyorlar genelde. Bu oyunlar doğrudan oynanışa odaklanan ve bolca düşünceyi seven insanlar için fakat aynı zamanda aile oyunu arayanlar için de ideal. Adeta Tetris'i andıran parçalar ile sahanızı doldurmaya çalıştığımız Yamalı Yorgan (2 kişilik), malzeme kalitesiyle göz kamaştıran aynı zamanda sade oynanışın ne kadar eğlenceli olabileceğini gösteren oyun YINSH (2 kişilik), yakında ülkemizde çıkış yapacak olan ve 2021'in en iyi oyunu seçilen Cascadia (1-4 kişilik) ve son olarak kütüphanenizden asla eksik olmasını istemeyeceğiniz oyun Azul (1-4 kişilik) bu türe başlangıç için en iyi oyunlar olabilir.
- Parti oyunları:
Oyunlara uzak bir grup ile buluşacaksanız ve epey kalabalıksanız, parti oyunları en doğru seçenek olur sizin için. Öğretmesi ve içine girmesi kolay oyunlardır her zaman. Bu türün en popüler oyunu başlayabiliriz sanırım, sürreal kartlar üzerinden cümle kurup kartı anlatmaya çalıştığımız oyun Dixit (3-8 kişilik) , yine sürreal kartlar üzerinden belli bir kelimeyi anlattığımız fakat bu sefer yalancıyı bulmaya çalıştığımız oyun Detective Club (4-8 kişilik) , iki takıma ayrıldığımız ve kelime ipuçları ile başka kelimeleri onlara anlatmaya çalıştığımız oyun Codenames (2-8 kişilik), prensese gidecek mektubun kimde olduğunu tahmin etmeye çalıştığımız oyun Love Letter (2-6 kişilik) bu türe başlangıç için en iyi oyunlar olabilir.
- Çocuk Oyunları:
Çocukluğumda bana kutu oyunlarını annem öğretmişti. Kutu oyunları ebeveynler için güzel bir iletişim ve eğitim aracıdır bana göre. O yüzden bu türde de kesinlikle oyunlar önermek isterim. Bu önereceğim oyunlar genelde 8 yaş ve ona yakın gruplar için olacak. Oynadıktan sonra Jenga'yı unutacağınız denge oyunu Rhino Hero Super Battle (2-4 kişilik), çocuklara toplama çarpma gibi işlemleri öğrenme konusunda yardımcı olacağını düşündüğüm oyun Ejder Avcıları (2-4 kişilik), yardımlaşarak hırsınız kaçmasını önlediğimiz oyun Bandido (1-4 kişilik), tamamen refleks ve algı üzerine bir oyun Ghost Blitz (2-8 kişilik) bu türe başlangıç için en iyi oyunlar olabilir.
- Set Yapma oyunları:
Genelde farklı kart kombinasyonları yaparak puan toplamaya çalıştığımız oyunlardır. Neredeyse her temaya sahip olabilirler. Bir Türk tarafından geliştirilmiş oyun olan ve şeytana 100 tane ruh kurban etmeye çalıştığımız oyun Sinners (2-5 kişilik), en iyi kombinasyonları kullanarak Suşi yaptığımız oyun Sushi Go (2-5 kişilik) bu türe başlangıç için en iyi oyunlar olabilir.
- İşçi Yerleştirme Oyunları:
Kutu oyunlarının ağır abileri diyebileceğimiz oyunlardır kendileri. Genelde strateji odaklıdır ve kompleks kurallara sahiplerdir. Kısa sürmezler ve oyun buluşmalarının ana yemeği olurlar. Bu önerime yakın zamanda incelemesini de yaptığım bir oyun ile başlamak istiyorum. Arkeologlarımız ile eski harabeleri keşfedip kaynak topladığımız bir oyun Arnak Harabeleri (1-4 kişilik), Dune evrenini seviyorsanız kütüphanenizde bulunması gereken bir oyun Dune Imperium (1-4 kişilik), antik maya takvimini çevirerek oynadığımız oyun Tzolk'in: The Mayan Calendar (2-4 kişilik), bir orta çağ köyünde ailemizi nesilden nesile yönettiğimiz oyun Village (2-4 kişilik) bu türe başlangıç için en iyi oyunlar olabilir.
- Savaş Oyunları:
Savaş oyunu deyince insanların aklına sadece Risk geliyor. Ama bu tür aslında kutu oyunlarının en büyük alt kategorilerinden biridir. Bu oyunlara Türkçe versiyonu da olan ve benim çok sevdiğim bir seri ile başlamak istiyorum. İkinci Dünya savaşında Normandiya çıkartmasında her iki tarafı da yönettiğimiz oyun Harekat Normandiya (2 kişilik), yine İkinci Dünya Savaşında geçen Memoir 44 (2 kişilik), Antik Roma'da Sezar ve Pompey'in rekabetini 20 dakikada sonuçlandırdığımız oyun Caesar!: Seize Rome in 20 Minutes! (2 kişilik) bu türe başlangıç için en iyi oyunlar olabilir.
- Alan Kontrolü Oyunları:
Genelde oyun haritasındaki bölgelerde çoğunluk elde etmeye çalıştığımız oyunlardır. Çoğu strateji oyunu olmakla beraber hafif oyunlara da ev sahipliği yapar. Türk siyaseti ile yakından ilgiliyseniz kesinlikle seveceğiniz oyun İhtilal (2 kişilik) , bu oyun türü ile tanışmak için sade ve hızlı bir oyun Kayıp Diyarlar (2-4 kişilik) bu türe başlangıç için en iyi oyunlar olabilir.
2 - Oyunları Nereden Alabilirim?
Bu kısmı iki bölüme ayırabiliriz aslında: Yurt dışından ve Yurt içinden kutu oyunu almak. Oyunları yurt dışından almak için hali hazırda bir rehber yapmıştım ama yine de derli toplu olması için burada da bahsedeceğim
- Yurt İçinde Kutu Oyunlarını Nereden Alabilirim?
1 - Yurt içinden kutu oyunu alırken oyunun Türkçe olması bizim için önemli bir unsur. Çünkü oyunları bir çoğumuz ailesiyle de oynamak istiyor olabilir. Bunun için tabii ki de en iyi seçeneğimiz NeoTroyGames. Kendileri dünyaca popüler oyunların lisansını satın alıp Türkçeye çeviriyorlar. Sık sık güzel indirimler ve kampanyalar düzenlemeleri de cabası.
2 - Aynı NeoTroyGames'in yaptığı gibi Goblin Store da bazı oyunları Türkçeye çeviriyor ama onun haricinde bir çok güzel oyunu ithâl ediyorlar. Stokları sık sık yenilendiği için arada bir kontrol etmenizde fayda var.
- Oyunları almanın diğer bir yolu da tabii ki 2.el olarak almak. Bunun için işimiz daha kolay. Facebook üzerinden iki tane oyun satımı ve alımı yapılan grup var. Yeni katılan arkadaşlara da hemen yardımcı oluyoruz her zaman. Bu gruplar: Board Game Sales - Turkey ve Board Game Takas ve Satış. Normal satışların yanı sıra sıkça açık arttırmalar da oluyor. Eğer bir oyun ilanı gördüğünüzde fiyatının makul olup olmadığını merak ediyorsanız bana danışabilirsiniz her zaman.
- Yurt Dışından Kutu Oyunlarını Nereden Alabilirim?
Sırasıyla paylaşacağım sitelerin hepsinin dezavantajı ve avantajı var. Gümrük tahminleri asla kesin değildir. Tamamen farklı sonuçlar ile karşılaşabilirsiniz.
1 - Magicmadhouse, çoğu insanın bilmediği bir site, lâkin şu an en iyisi tüm seçenekler arasında. 2400 TL üzeri siparişlerde kargo bedava oluyor ve sepete eklediğiniz oyunlarda vergi indirimi (%17) var. Oyunların fiyatları da genelde çok uygun ve indirimleri güzel. Oyunların hepsi İngilizce. Site İngiltere menşei olduğu için gümrük %45 çıkabilir.
2 - Philbert'in ürün yelpazesi çok geniş, olmayan oyun yok neredeyse. İndirimler bazen çok iyi, bazen yavan. Kargo fiyatı ne kadar oyun aldığınıza göre değişiyor ve 18 Euro ile başlıyor. Yine vergi indirimi var. Ayrıca puan sistemi var böylece ilerideki siparişleriniz için indirim olabiliyor. Site Fransa menşei olduğu için gümrük %20 çıkabilir.
3 - Zatu, ürün yelpazesi ve fiyat bakımından gerçekten harika. Çoğu oyunu bulabilirsiniz. Kargo bedava değil bu yüzden ortaklaşa veya toplu alımlar daha mantıklı oluyor. Aynı Magicmadhouse'da olduğu gibi sepette vergi indirimi oluyor. Oyunların hepsi İngilizce. Site İngiltere menşei olduğu için gümrük %45 çıkabilir.
4 - Amazon TR'de bir çok yabancı satıcı var. Belli satıcıların fiyatları epey makul. Eğer prime üyeliğiniz varsa kargo bedava oluyor ve sadece gümrük ödüyorsunuz. Ama dikkat edin. Oyunlar genelde Fransızca oluyor bu yüzden dil istemeyen oyunları almanız daha iyi olur. Diğer sitelerin aksine gümrüğü ne kadar ödeyeceğiniz satın alırken yazıyor ve orada ödüyorsunuz.
3 - Oynayacak İnsan Nereden Bulabilirim?
Oyun arkadaşı bulurken göz önünde bulundurmamız gereken en önemli şey hangi şehirde yaşadığınız. Başka oyunlara katılmak için şehrinizde board game cafe varsa oraya gidebilirsiniz. Whatsapp gruplarından veya oradaki insanlara sorarak dahil olabilirsiniz. Bazı board game cafeler:
Ankara: Da Vinci, Bam Cafe, Sauron, Misthios
Eskişehir: Meeple
İstanbul: Goblin, Boardgamezone, Gizlibahçe
İzmir: Meeples & Peoples, d20 Masaüstü Oyun Kulübü
Eğer şehrinizde bir board game cafe yoksa Facebook'ta Board Game Türkiye grubuna katılabilir ve şehrinizde bulunan diğer oyuncuları arayabilirsiniz.
4 - Kutu Oyunlarını Dijital Nerede Oynayabilirim?
Kutu oyunlarını dijital olarak tarayıcı üzerinden, Steam üzerindeki bazı uygulamalar yoluyla ya da oyuna özel telefon uyarlamalarından oynayabilirsiniz:
5 - Oynadığım Oyunları IMDB gibi Kaydetmek İstiyorum Nasıl Yapabilirim?
Bunun için BoardGameGeeksitesine üye olmanız ve oynadığınız her oyunu puanlayarak listenize eklemeniz yeterli. Aynı zamanda bu sitede almak istediğiniz oyunun en iyi kaç kişi oynandığını görebilirsiniz.
Eğer oynadığınız her oyunun skorlarını tutmak istiyorsanız ise BG Stats.
Harika bir rehber, teşekkürler :)