Crusader Kings III: Royal Court – İnceleme

Bu yazı Crusader Kings III için yazdığım 3. yazı oluyor (CK3 incelemesi, Royal Court ilk bakış ve Royal Court incelemesi), bu bir mesaj mı yoksa :) Ben strateji oyunlarına (menajerlik de dahil) harcadığım vakit için bir an bile üzülmem. Onlarca saat boyunca ilmek ilmek işlediğim stratejim yerle bir olabilir, hiç dert değil, yeniden ayağa kalkar, yeni stratejiler denerim. Samuel Beckett ne de güzel demiş “Hep denedin, hep yenildin. Olsun. Gene dene, gene yenil. Daha iyi yenil” diye. Ben de bu şekilde düşünüp yüzlerce saati ekran başında geçirenlerdenim işte, ne yapayım elimde değil.

Şimdi diyeceksiniz ki “Ne diye böyle bir giriş yaptın durduk yere?”. Ben CK3’ü strateji oyunlarıyla uzun serüvenimizde eriştiğimiz güzel bir nokta olarak görüyorum. Evet, benim için halen Civilization serisinin gerisinde kalıyor; ama şu ana kadar ona en çok yaklaşanlardan birisi olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Hal böyle olunca da tekrar tekrar açıp oynayabiliyor ve üzerine de uzun uzun konuşabiliyorum. Yani sizin karşınıza tekrar tekrar CK3 yazılarıyla çıkmam çok da sürpriz sayılmaz :)

Lafı daha fazla uzatmadan, Royal Court ne gibi yeniliklerle gelmiş, bizi bekleyen değişiklikler nelermiş, buyurun hep beraber bakalım.

Saray dediğin ihtişamlı olacak, kendinden söz ettirecek…

Royal Court’un sunduğu yenilikler temelde iki noktaya odaklanıyor: Saray ve Kültür. Aslında bunlara ilişkin detayları büyük oranda ilk bakış yazısında da paylaşmıştım, ama tekrar etmekten zarar gelmez.

Saray ile ilgili ilk detay Taht Odası (Throne Room) ve burada yaşanacaklar. Taht odaları, kraliyetler için önemli sembollerdir. Konuklar burada ağırlanır, önemli meseleler burada ele alınır, dostlara ve rakiplere gücünüzü göstermek için de yine bu odalar birer araç olarak kullanılırdı. Bu ek paketle yapılmaya çalışanlardan birisi de tam olarak bu. Bunun için atılan ilk adım da taht odanızı tüm ihtişamı veya sefaletiyle gözler önüne sermek olmuş. Yönetmeyi seçtiğiniz hanedana ve bu hanedanın temsil ettiği kültüre bağlı olarak değişiklik gösteren taht odaları, görsel olarak da sizlere bir şeyler anlatmayı başarabiliyor.

Hem yöneticilerinizi, aile üyelerinizi, krallığınızın ileri gelenlerini hem de farklı misafirleri taht odanızda ağırlıyor; tebaanızın sizden taleplerine burada kulak veriyor, aralarında anlaşmazlık olanların sorunlarını burada çözmeye çalışıyorsunuz.

Taht odamızın getirdiği 2. özellik İhtişam (Grandeur). Bir yandan kültürel olarak gelişip bir yandan da kesenin ağzını açarak, ihtişamınızı yükseltebiliyor; taht odanızda daha iyi hizmet sunarak konuklarınızı etkilemeyi başarabiliyorsunuz. İhtişam yükseldikçe, daha üst dereceden konukları misafir etmek imkânı buluyorsunuz. Daha iyi hizmet sunmaktan kastımız ise; ikramların kalitesini yükseltmek, daha fazla hizmetkar kullanmak vs. Bütün bunlarla daha görkemli bir hükümdarlık haline gelebiliyor, kendinizden daha çok bahsettirebiliyorsunuz.

Taht odamızla ilgili olarak belirtilebilecek bir diğer detay ise; sponsorluk işleri. Bir sonraki çalışmaları için yardımınızı isteyen şair, yazar, kâşif, mucit, zanaatkar vs kişilere destek vermek, taht odanızı süsleyecek önemli bir eser elde etmenizi sağlayabiliyor ya da kralınız/kraliçeniz için yeni bir silah, zırh vs. üretilmesiyle sonuçlanabiliyor. Taht odanızda yer alan eserlerin sayısı ve kalitesi yükseldikçe de ihtişamınız yükseliyor. Taht odanızı süsleyen bir diğer kıymetli nesne de hanedanınızın flaması oluyor.

Bu detaylar ilk bakışta çok dramatik değişiklikler getirmiyor belki; ama oyunun ‘rol yapma’ kısmını desteklediklerini söylemeden geçmemek, özellikle diğer karakterlerle etkileşimde oynadıkları rolü göz ardı etmemek gerek. Ayrıca, ihtişamın yükselmesinin sağladığı yan avantajları da gözden kaçırmamak lazım; emrinize alabileceğiniz şövalyelerin sayısından danışmanlarınıza varıncaya kadar pek çok alanda etkileri bulunuyor. Bazı eylemler için de ihtişam puanlarınızdan istifade ediyorsunuz.

Biliyorsunuz, benim uzmanlık alanım kültür :)

Gelelim Royal Court ile ele alınan ikinci temel özelliğe, yani kültür meselesine. Aslında detaylara girersem anlatması uzun sürer, o yüzden yüzeysel geçeceğim. Ama bizzat tecrübe etmenizi istediğim geliştirmelerden birisi olduğunun altını çizmiş olayım.

Toplumları tanımlayan ve diğer toplumlardan ayırt eden, kuşaktan kuşağa aktarılan, kendilerine has maddi ve manevi unsurlar bütünü olarak tanımlayabileceğimiz kültür; tarihin akışına yön veren şeylerden birisidir. Royal Court ile gelen güzel bir özellik; yönettiğimiz hanedanın, mensubu olduğu kültür ile ilgili özelliklerden istifade etmesi, yeterince kuvvetlendiğinde bu kültürün ana taşıyıcısı haline gelebilmesi, bir adım sonrasındaysa karma kültürler yaratabilmesi olmuş.

Bunun önemini anlatmak adına şöyle bir örnek verebilirim. Diyelim ki, oyunun başında görece düşük bir hanedanlık olarak başladınız. Etrafınızdaki derebeyliklerle bir rekabet halindesiniz doğal olarak. Kimileriyle diplomatik ilişkileri geliştirmeye çalışıyorsunuz. Kimileriyle çatışmalara giriyorsunuz, toprak elde edip toprak kaybedebiliyorsunuz. Sınırlarınızı genişletmeye başladıkça, bu gerilim ister istemez yükseliyor. Kültürel anlamda baskın olmanız, işte bu gibi anlarda sizi daha avantajlı bir konuma taşıyor. Topraklarının önemli bir bölümünü ele geçirdiğiniz ve kendisine kültürel anlamda da üstünlük kurduğunuz bir derebeyini, emrinize girmeye, vassalınız olmaya mecbur bırakabiliyorsunuz.

Kültür özellikleri oynanışa doğrudan etki edebilen unsurlardan. Kimileri size savaşlarda belli avantajlar sunuyor, kimileri dil yeteneklerinizi geliştirmenize imkân veriyor, kimileri varis yönetimini etkiliyor, şimdi hepsini burada sıralayamayacağım pek çok özellik söz konusu.

Kültür derken din konusu da es geçmemek gerek. Mensubu bulunduğunuz dine dair pozisyonunuz da oyunda önemli rol oynuyor. Örneğin, sizi kafir ilan edecek veya yeterince dindar bulmayan bir ruhban, başınıza önemli sıkıntılar açabiliyor; yeri geliyor sizi tahtın varisi olarak onaylamıyor, yeri geliyor emrinizdekileri size karşı kışkırtma yoluna gidiyor. Bu gibi durumlarda ya dinibütün bir kral olduğunuzu gösterip etrafınızı ikna edecek ya bu ruhbanın suyuna gidip gönlünü hoş tutacak ya da ona meydan okuyup karşı hamleler yapacak, onun itibarını zayıflatmanın yollarını arayacaksınız. Her hâlükârda, din konusu önemli. Bu konuda ele alınabilecek şeylerden birisi de yeni dini eğilimler konusu. Kimi zaman aynı kültürü ve dini paylaştığınız komşu hanedanlardan birisinin veya emrinizdeki vassalların ya da aile üyelerinizin yeni dini eğilimlere yöneldiğini görebiliyorsunuz, hatta yeri geliyor siz yepyeni bir yol çizmeye karar verebiliyorsunuz ve çevrenizdekileri de bu yeni dini eğilim altında birleştirmeye çalışıyorsunuz.

Belki biraz da şahsi beğenilerimin etkisiyle, kültürün etkin bir rol oynayan detaylardan birisi haline gelmesi benim çok hoşuma giden bir geliştirme oldu. Evet, belki öyle muazzam bir etkiden bahsetmiyoruz, daha çok zamana yayılmış bir etki söz konusu. Ama yokluğunda çok aklınıza gelmeyebilecek bu özellik, oyuna dahil olduğunda “tam da olması gereken özelliklerden birisiydi” diye düşünmenizi sağlayabilecek detaylardan bence.

Toparlama faslına geçmeden bir noktadan daha bahsetmek istiyorum. Ana oyunu incelerken belki böyle bir şey söylememiş, atlamış olabilirim; ama müzikler konusunda da iyi bir iş çıkarıldığı kanaatindeyim. Ek paketle eklenenlerle de birlikte, gitar sololarından orkestral müziklere, enstrümantal olanlardan vokallilere, oyunun temasına çok uygun düşen parçalar mevcut.

Daha önce de söylediğim gibi, bahsedebileceğim pek çok detay mevcut CK3 ve ek paketi Royal Court ile ilgili olarak. Ama bunları başka yazılara saklayıp, şimdi karşılaştırmalı bir analiz yapmaya çalışayım müsaadenizle. Paradox oyunları arasında bir mukayese yapacak olursak, CK3 en güncel örnek olduğu için avantajlı, ama ek paketler konusunda henüz ilk örneğiyle karşımızda ve dolayısıyla daha yolun başında, yani diğer oyunların ek paket performansına yaklaşması için biraz daha beklememiz gerekecek.

Kişisel favorilerimden Civilization VI ile kıyasladığımdaysa henüz o aşamaya yaklaşmaktan uzak olduğunu düşünüyorum. Ama orada da haksızlık etmeyeyim; Royal Court ile Rise&Fall, Gathering Storm veya New Frontier Pass gibi genişleme paketlerini kıyaslamak çok da adil olmayabilir. Belki, medeniyet ek paketleri ile mukayese edilebilir; tek farkı, oyuna yeni medeniyetler eklemek yerine oynanış ögelerini çeşitlendirme yoluna gidilmiş olması.

Bitirmeden şu noktayı da belirteyim. Seçtiğiniz hanedan küçük ise, ek paketle gelen özelliklerin önemli bir kısmına (taht odası ve bağlantılı özellikler) erişebilmek için epey vakit geçirmeniz lazım. Bunu, oyunun eksi hanelerine yazmak istemedim, çünkü benim için olumsuz olarak değerlendirilebilecek bir unsur değil bu. Ama, yeni başlayacaklar için bir uyarı olarak not etmiş olmakta fayda var diye düşünüyorum.

Takip edilmesi gereken çok fazla detay varken bunları takip etmek konusunda elimizi kolaylaştıracak bazı adımlar da atılmasını isterdim kendi adıma; bu sefer olmamış, kısmetse önümüzdeki geliştirmelerde artık .

Ek paket için, ana oyun fiyatına yakın bir fiyat belirlenmesini de eksi hanesine yazsam mı bilemedim; sonuçta ülkemiz şartlarında düşünülünce halen Paradox oyunları avantajlı fiyatlarla geliyor. Haksızlık da etmeyeyim şimdi durduk yere :) Ama sunulan içerikle ve ana oyunun fiyatıyla mukayese edince ek paketin fiyatı bir miktar daha makul belirlenebilirdi sanki.

Özetle; CK3, Royal Court ek paketinin gelişiyle ileriye doğru bir adım daha atmış oldu. Paradox’un daha önceki oyunlarda ortaya koyduğu performanstan hareketle bunun devamının daha kuvvetli gelmesini bekleyebiliriz.