Cyberpunk 2077 öncesi “Nedir Bu Cyberpunk?” diyerek başladığımız yazılarımıza bu sefer de oyun dünyasında siberpunk konusuna değinelim dedik. Ama söz konusu punk/cyberpunk olunca nanopunktan, biopunka, clockpunktan steelpunka pek çok alt türün bulunduğunu da gözden kaçırmamak gerekir. Bu türler cyberpunkın dijital odaklı yapısını paylaşmıyor olsalar da cyberpunkın diğer özelliklerinden beslenen türler. Özellikle de belirli bir teknik/teknolojik yapıyı odağına alıp onu ileri derecede yorumlamaları buna örnek verilebilir.
- Cyberpunk 2077 Öncesinde - Nedir Bu Cyberpunk?
- Cyberpunk 2077 Öncesinde - Şirket Savaşları
- Cyberpunk 2077 Öncesinde - Night City'nin Çeteleri
Bu türler içerisinde oyun dünyasında daha çok karşılık bulanları seçmeye çalıştık; atompunk, dieselpunk ve steampunk türlerini, bu grupta yer alan bazı oyunları da anarak sizlerle paylaşmak istedik. Elbette son grubumuz da cyberpunk oyunları olacak.
Steampunk
Adının çağrıştırdığı üzere “buhar” bu temanın ana unsuru. Buhar gücüyle çalışan makineler, çeşitli alet edevat emrimize amade. Bu türden oyunların geçtiği zaman dilimi genel olarak Viktorya Dönemi’ne, zaman zaman da I. Dünya Savaşı dönemine tekabül eder. Havada süzülen gemiler, ağırlıklı olarak mekanik cihazlar ve bakır da bu türden oyunlarda sık karşılaştığımız unsurlardır. Zaman zaman da işin içine büyünün girebildiğini görürüz.
Dishonored serisi bu türün en önemli örneklerinden birisini teşkil ediyor. Hemen bir benzerini de anmak yerinde olur, Thief serisi de bu kategoride ele alınabilecek bir seri. Final Fantasy serisinin 6. oyununu, Alice: Madness Returns’ü, Machinarium’u, adının içinde buhar geçen Arcanum: Of Steamworks & Magic Obscura’yı ve SteamWorld Dig’i de belirtmek, strateji türünde Frostpunk’ı da anmadan geçmemek gerek. Kişisel olarak favorilerimden birisiyle Bioshock: Infinite ile listeyi noktalamış olayım.
Dieselpunk
Buhar gücünden sonra petrol girdi hayatlarımıza. İşte dieselpunk türünde de artık ana enerji kaynağı olarak petrole geçiş yapıyoruz. Bu oyunların ele aldığı alternatif tarih dönemi ise genellikle I. Dünya Savaşı ile II. Dünya Savaşı arasındaki dönem. Dev savaş makineleri, demir ve çelik, daha kirli bir dünya…
Filmi gibi oyunuyla da Mad Max bu kategoride yerini alıyor. Yakın tarihlerde çıkan Iron Harvest da dieselpunk türünün güncel örneklerinden birisi. İlk iki BioShock oyunu steampunktan ziyade dieselpunka yakın oyunlar (kimileri biopunk olarak da tanımlıyor, onu da belirtmiş olayım). Final Fantasy serisi burada da kendisini gösteriyor, 7. oyunuyla bu kategoride de yerini alıyor (Aslında FF VII’nin dieselpunk ile cyberpunk öğelerini barındıran bir oyun olduğunu söylemek daha doğru olur, dolayısıyla kendisini her iki tür altında da ele almamız mümkün)
Atompunk
Atom bombalarının yapıldığı, insanlığın en vahşi hallerinden birisine büründüğü II. Dünya Savaşı ve takip eden dönemi ele alan atompunk türünde temel enerji kaynağı tahmin edilebileceği üzere nükleer enerji. Genel olarak nükleer bombaların patladığı ve insanlığın yok oluşun eşiğine geldiği, bir kıyamet sonrası dünya tasvir edilir. Devletlerden ziyade daha küçük boyutlu topluluklar söz konusudur, kurtulanlar kendilerine yeni güvenli alanlar kurmuşlar ve hayatta kalmaya çalışıyorlardır. Sığınaklardan kafamızı çıkarıp da etrafa göz atmaya başladığımızda tekinsiz coğrafyaların bizleri beklediğini görürüz. Nükleer bombalar patladığı için mutantlar da olmazsa olmazımızdır bu tür içerisinde. Bütün bunlarla birlikte dieselpunk türüne göre daha renkli bir dünyası vardır; 2. Dünya Savaşı sonrası döneminde yaşanan “Altın Çağ”ı andıran bir tablo sunar.
En bilindik atompunk örneği elbette Fallout serisi. Wasteland serisini de bu grupta ele alabiliriz.
Cyberpunk
Geldik listemizin son türüne. Kısaca, yakın gelecekte dünyanın alabileceği hal üzerine distopik bir kurgu olan cyberpunk, “yüksek teknoloji, düşük refah” denklemine hapsolmuş toplumları ele alır. Megaşirketler ve bitmek bilmez mücadeleler de işin en temel unsurlarıdır. Yukarıda aktardığımız örneklerde, tarihin belirli dönemlerini ele alıp oluşturulan alternatif kurgular söz konusuyken, cyberpunk türünde yakın geleceğe ilişkin kehanetler paylaşılır, başımıza gelebilecek olanlar anlatılır. Araçlardan silahlara her şey teknolojinin sunduğu nimetlerden istifade edip evrilmiş şekilde karşımıza çıkarlar.
Cyberpunk türündeki oyunları ele aldığımızda ise, kişisel olarak favorilerimden birisi Deus Ex serisidir. Gerilimli bir macera arayanlardansanız Observer, parkur dinamikleriyle bezenmiş tam gaz bir aksiyon isterseniz yakınlarda çıkan Ghostrunner bu türdeki alternatiflerinizden. Shadowrun serisi, Invisible Inc, eskilerden Anachronox, Omikron: The Nomad Soul, Syndicate ve Beneath a Steel Sky hep bu türe ait örnekler. Cloudpunk, NeoCab, Katana Zero, VirtuaVerse, The Red Strings Club gibi güncel örneklerle listeyi genişletmek mümkün, hatta daha taze çıkmış, dumanı üstünde bir oyunumuz da var; VA-11 Hall-A: A Cyberpunk Bartending Simulator :)
Filmlerde, kitaplarda ismini andığımız Blade Runner, elbette oyunuyla da listede yerini alıyor. Kojima’yı da bir kez daha anmadan geçmeyeyim, Snatcher da bu listenin en eski üyelerinden.
