Dünden Bugüne Steam

İnanması güç ama Valve'ın geçim direği, PC oyuncularının ilk durağı Steam artık 19 yaşında. Sürekli gözümüzün önünde olduğu için fark etmiyoruz ama platform yıllar geçtikçe basit bir portalden PC oyun dünyasının sarsılmaz merkezi haline geldi. E hal böyle olunca bir geçmişe dönüp bu dev platformun nasıl bu hale geldiğini görmek gerekiyordu. "Zaman geriye aksın" diyelim ve başlayalım:

2003 - Her Şeyin Başlangıcı

Her ne kadar Valve oyun satın alabilme özelliğini dahil etmek istese de Steam ilk olarak sadece Counter Strike 1.6 için ortaya çıkmış oldu. Oyuna otomatik yamaların gelmesini sağlamak, hilelerin engellenmesini önlemek gibi özellikler için sürekli bir internet bağlantısı isteyen Steam, 1,5 senelik beta sürecine rağmen kullanışsız arayüzü, yeterli talebi sağlayamayan sunucuları ve sürekli gelen yamaları ile insanlar üzerinde olumlu bir izlenim bırakamadı.

2004 - Half Life 2'nin Çıkışı

Kasım ayında Half Life 2 piyasaya çıktı ama ister fiziksel ister Steam üzerinden dijital olarak (Steam üzerinden oyun satın almak Half Life 2 ile mümkün hale geldi) satın alın, her türlü Steam'e giriş yapmanızı istiyordu Valve. Bugün Steam üzerinden oynamak çok normal gelebilir ama yıl 2004 ve böyle bir alışkanlık hiç kimsede oluşmamış, aksine ciddi bir memnuniyetsizlik söz konusu. Half Life 2'nin büyük başarısıyla Steam'in popülaritesi daha da arttı; ancak platformda hala temel sorunlar mevcuttu.

2005 - Market Olma Yolunda Adımlar

Bu sene Steam'e ilk kez yapımcısı Valve olmayan oyunlar geldi: 2D dövüş oyunu Ragdoll Kung Fu ile gerçek zamanlı strateji oyunu Darwinia. Ayrıca Valve, oldukça başarılı Valve oyunları sayesinde platformun kâra geçtiğini de açıkladı. Steam'in sorunlarını çözüp market olma yolunda ilerlediği bir sene olarak değerlendirebiliriz 2005'i.

2006 - Market Büyüyor

Bu sene, günümüzde de dört gözle beklediğimiz meşhur indirim etkinliklerini ilk kez gördüğümüz sene oldu. Ayrıca ücretsiz demolar ve HD videolar da ürün kataloglarında yer alır hale geldi. Sene sonunda platformda toplamda 100'e yakın oyun yerini almıştı.

2007 - Büyük Eklemeler

2007 senesine Steam'in "Merkez artık burası" dediği bir sene demek hiç de yanlış olmaz. Zira platform sadece arayüzünü değiştirmekle kalmadı; Metacritic entegrasyonu, 'Çok Satanlar' ve 'Yeni Çıkanlar' gibi filtrelerin yanı sıra düzgün bir arama barı da ekleyerek platformu ciddi ölçüde geliştirdi. Ancak Toplululuk eklentisi ve aynı sene The Orange Box'ın çıkışı bu senenin asıl büyük bombalarıydı.

Daha Mayıs ayındayken 13 milyon kullanıcıya ulaşan Steam; Eidos Interactive, Capcom ve id Software gibi önemli firmaların oyunlarını da kütüphanesine eklemeyi başarmıştı.

2008 - Steam Cloud ve Kullanıcı Deneyiminin İyileştirilmesi

'Türe Göre Ara' seçeneği, 'Öne Çıkanlar' özelliği, resimlerin otomatik olarak yana kayması özelliği gibi platformda gezmeyi kolaylaştıracak özellikler gördük bu sene. Çünkü artık 1000'den fazla oyun vardı 20 milyon kullanıcı için.

Ancak 2008 senesinin en önemli özelliği Steam Cloud oldu. Bilgisayarınızdaki kayıt dosyalarını kendi bulut hizmetinde tutan Valve, bu sayede hem kayıt dosyalarınızın kaybolmasını engelledi hem de başka bir sistemde de aynı kayıt ile oynamanızı sağladı.

2009 - GabeN'ın Cüzdanlarımıza Saldırması

Katalog gittikçe genişliyor, takip etmesi zor bir hal alıyordu. Steam de buna çözüm olarak "5 ve 10 $ Altındaki Oyunlar" kategorilerini ekledi platformuna. Özellikle indirim dönemlerinde oldukça işe yarayan bu kategori, GabeN'ın cüzdanlarımıza hunharca saldırmasını sağladı.

Bu sene Valve ayrıca Steamworks sistemini de geliştiriciler için devreye soktu. Bu sayede geliştiriciler, Valve'ın herhangi bir müdahelesine gerek kalmadan oyunlarını Steam'de yayınlanabildiler.

2010 - Mac'e Kadar Genişleyen Bir Büyüme

2010 senesinde macOS'a da gelerek Steam, büyümesini sadece Windows ile sınırlamayacağını göstermiş oldu. Ayrıca, marketteki 3000'e yakın oyun için indirimler oranı yüzde ile gösterilmeye başladı bu sene. Hepimizin kullandığı İstek Listesi özelliği de bu sene geldi. 

2011 - Steam Workshop 

2011 senesinin en önemli özelliği Steam Workshop ile tanışmamız oldu. Kullanıcıların oyunlar için yaptıkları içerikleri paylaşmasına yarayan Steam Workshop sayfası günümüzde de çok sık kullanılan oldukça hoş bir özellik. Valve ayrıca, bu sene Steam Guard'ı da sistemine dahil etti. Bu sayede hem mail üzerinden (uygulamalar çıktıktan sonra) hem mobilden iki faktörlü koruma sağlamak mümkün oldu.

2011, gelecek yıllarda çok daha fazla konuşacağımız bir gelişmeye de sahne oldu. EA, o sene düzenlenen kullanıcı şartlarını çok katı bulduğu için birkaç oyununu Steam'den kaldırdı. 

2012 - Greenlight Sahneye Çıkıyor

EA'nin Steam ile olan sorunu bu sene de devam etti ve Mass Effect 3 sadece Origin üzerinden yayınlandı. 2019'a kadar firma yeni oyunlarını Steam'e çıkarmadı.

Steam ise mobil uygulamalarını yayınladı bu sene. Ancak iki tane yeni özellik vardı ki bunlar senenin en büyükleriydi. İlki, Steam Greenlight adında, kullanıcıların Greenlight altındaki oyunlara oy vererek onların yayınlanması sağlayan bir sistemdi. Kickstarter'dan esinlenerek ortaya çıkan bu sistemde bağımsız geliştiriciler kendi oyunlarını Steam'de yayınlayabildiler. Diğeri ise oyuncuların oyun içi eşyaları alıp satabileceği bir yer olan Topluluk Pazarı. Günümüzde hepimizin en kötü koleksiyon kartı alıp sattığı bir yer olan Pazar, artık kesinlikle Steam'in olmazsa olmazı haline geldi.

2013 - Erken Erişim Kavramı Hayatımıza Giriyor

Linux versiyonunu bu sene hayata geçiren Steam, SteamOS ve Big Picture modunu da aynı sene kullanıma açtı. Bununla beraber, belki de bu aralar en çok duyduğumuz kavramlardan biri olan Erken Erişim seçeneği de geliştiriciler için açılmış oldu. Bu sayede geliştiriciler, programın adı üstüne oyunlarını daha tamamlamadan oyuncular ile buluşturabiliyor, onların geribildirimlerine göre oyunlarını geliştirebiliyorlar. 

Bu senenin bir diğer önemli eklentisi ise kullanıcı incelemeleri oldu. Ayrıca, kullanıcı profillerine seviye sistemi geldi ve kullanıcılar koleksiyon kartları, rozetler gibi "Steam icadı" dijital eşyalar ile profillerinin seviyelerini yükseltebilir oldular.

2013'ün bir diğer yeni eklentisi ise Aile Paylaşımı özelliği. Bu sayede hesabınızı bir başka kişiyle paylaşarak onun oynamadığı zamanlarda sizin oyun oynamanız mümkün hale geldi. Gerçekten de şimdi yazdığımda fark ettim ki ne kadar çok güncelleme gelmiş 2013 senesinde.

2014 - Discovery Güncellemesi ve Türk Lirasına Geçiş 

2014 senesindeki en büyük güncellemeler yıl sonunda Discovery güncellemesi ile geldi. Şu anda kullandığımız arayüze benzer bir arayüzle karşımıza çıkan Steam, kişiselleştirilmiş öneri sayfası, Keşif Kuyruğu ile oyunları artık kütüphanemize göre önermeye başladı. Ayrıca kullanıcılar kendi Küratör sayfalarını açarak oyunları inceleyip insanlara ulaşabilir hale geldi. Broadcasting özelliği ise, arkadaşlarımıza oyunlarımızı yayınlama şansı sağladı.

2014 senesinin bizim için olan önemi ise Steam'in Ekim ayında türk lirasına geçmesidir. Dolar kurunu 2 beklerken 1,5 alan Steam, cüzdanlardaki doları da güncel kura (2,24 ₺) göre çevirerek ayrı bir mutlu etmişti bizi.

2015 - Valve'ın Donanım İşine Girmesi

2015 senesi, Valve'ın daha çok "Steam makineleri" çıkarmasıyla geçti. Steam Machine, Steam Link ve Steam Controller, Steam'den indirebileceğiniz yazılımlar ile geldi ama ömürleri çok uzun olamadı. Bu seneden itibaren ayrıca, Steam üzerinden video satın alma/kiralama mümkün hale geldi.

2016 - Sanal Gerçeklik

Oculus Quest'in ve HTC Vive'ın çıkışıyla beraber Valve, Steam'e VR'ı yeni bir kategori olarak ekledi. Steam ayrıca bize bu sene Steam Ödülleri'ni de tanıttı. Her yılın sonunda oyuncular önce adayları sonra kazananları belirler oldu.

2017 - Steam Direct

Bu sene Steam, Greenlight'ın fişini tamamen çekti ve yerine Steam Direct'i getirdi. Steam Direct, Greenlight'ın aksine herhangi bir kullanıcı oyuna ihtiyaç duymuyor. Geliştiriciler "direkt" olarak oyunlarını dağıtabilir oldular. Sadece 2017 senesinde platforma çıkan oyun sayısı 4207'den 7049'a çıkmış oldu.

2018 - Steam TV ve Yetişkin İçerikler

Valve'ın Steam Direct'e geçmesiyle birlikte artan oyun sayısı beraberinde oyunların içeriğini de sorgulatır oldu. Özellikle yetişkin içerikli ürünlerin Steam'de yer alıyor olması beraberinde tartışmaları getirdi. Ancak Valve "illegal" ya da "trol" olmayan her içeriği platformda tutmaya karar verdi.

Öte yandan Valve, Steam Broadcasting'i daha da genişleterek Steam TV'yi duyurdu ve Steam Chat'i bu sisteme bağladı. Bu sayede çeşitli canlı etkinlikler, oyun sayfalarında gördüğümüz yayınlar paylaşılır oldu.

2019 - Epic Games'in Meydana Çıkması

2019, Steam'in hanedanlığını sorgulatacak bir rakiple geldi. Epic Games Store, Steam'in tekelliğine ve geliştiricilerden aldığı %30'luk paya karşı büyük bir hamle yaptı ve "platform exclusive" oyunlar çıkartmaya karar verdi. Hem geliştiricilere oyunlarını sadece Epic Games'te çıkarmak için para veriyordu hem onlardan aldığı payı Steam'in aksine %12'de tutuyordu Epic Games. Ayrıca şu anda da devam eden haftalık ücretsiz oyunlar da dağıtmaya başladı Tim Sweeney'in platformu.

Öte yandan Steam, bu sene Remote Play hizmetini devreye aldı. Bu sayede local co-op desteği olan oyunları oyunun sahibi olan kişi, arkadaşına stream edebilmeye ve beraber oynayabilmeye başladılar. Remote Play ayrıca herhangi bir cihazınızdan da oynayabilme imkanı veriyor.

Steam ayrıca Steam Labs adında bir oyun öneri hizmeti yayınladı. Makine öğrenmesiyle çalışan sistemde, çeşitli parametreleri değiştirerek keyfinize uygun oyunları bulmak mümkün.

2020 - Steam Cloud Play

Valve, bu sene Steam Cloud Play desteğini beta sürümüne geçirdi ve bu sayede NVIDIA GeForce Now gibi hizmetler, Steam oyunlarını kendi sistemlerine entegre edebildiler. 

Öte yandan Epic Games agresif politikasını bu sene de sürdürdü ve Grand Theft Auto 5, Civilization 6 gibi büyük oyunları ücretsiz vererek aylık aktif kullanıcı sayısını 32 milyondan 56 milyona çıkardı. 

2021 - Steam China 

Çin yönetiminin 2017'de Steam'in tüm fonksiyonlarını engellemesinin ardından Valve, yerel şirket Perfect World ile anlaşarak Çin Halk Cumhuriyeti kurallarına uygun bir platform oluşturmaya başladı. 2021 Şubat'ında platform 40'a yakın oyunla beraber beta versiyonuna geçti. Sene sonunda ise toplam oyun sayısı 100'ü buldu. Buna rağmen Steam'de en çok kullanılan dil Çince ve trafiğin büyük kısmı Çin'den geliyor.

2022 - Steam Deck

Ve Valve, 2022 ile birlikte tekrar donanım işine el atarak kendi deyimleriyle bir el bilgisayarı piyasaya çıkardı. Steam Deck adındaki bu cihaz, gerçekten de Linux tabanlı bir bilgisayar ve kendi dönüştürücüsü aracılığıyla Windows oyunlarını oynatabiliyor. Şu ana kadar oldukça başarılı bir satış grafiği yakalayan Steam Deck, görünüşe göre yeni versiyonlarına da kavuşacak.