Gizlilik... Her ne kadar video oyunlarının yapısında ve tarihinde önemli bir yere sahip olsa da çoğu zaman es geçilen, görmezden gelinen ya da birkaç denemeden sonra vaz geçilen bir mekaniktir.
Bugüne kadar birçok gizlilik oyunu gördük. Kimi gerçekten de gizlilik teması üzerine kurulmuştu, kimi ise onu sadece çeşitlilik olması ya da dikkat çekmesi için kullandığından gizliliği adından başka bir yerde barındıramamıştı. Fakat zaman zaman karşımıza öyle oyunlar çıktı ki; hem gizliliğin hakkını verdiler, hem de bizlere tadı damağımızdan kolay kolay silinmeyecek deneyimler yaşattılar.
E, biz de seviyorsan söyle diyenleri kırmamak ve gizlilik oyunlarına olan hayranlığımızı sizlerle paylaşmak için küçük bir liste yapalım dedik. Lafı daha fazla uzatmıyorum ve sizleri en tatlı 10 gizlilik oyunuyla başbaşa bırakıyorum...
Not: Numaralandırma ya da oyunların listedeki sırası herhangi bir önem ifade etmemektedir.
1) Metal Gear Serisi
Hideo Kojima'nın oyun dünyasına ve oyunculara verdiği en güzel armağan, gizlilik oyunları denince akla gelen ilk isimlerden biri ve oyun dünyasına en ikonik karakterlerden birini kazandıran şaheser seri... Geçmişi 1987'ye kadar uzanan Metal Gear serisi oyunculara hem komik anlar, hem de zorlu bir meydan okuma sunabilen ender yapımlardan biridir. Bölüm sonunda oyuncuya puan veren, en yüksek puanın alınması için o bölümü kimseye gözükmeden ve kimseye dokunmadan geçmek gereken seri akılda kalan karakterleri ile oyuncuların gönlünde taht kurmuştur. Metal Gear V: The Phantom Pain'le açık dünyaya geçiş yapan ve bunun hakkını harika bir şekilde veren Metal Gear, gizlilik oyunlarını sevenlerin listesinde her zaman üst sıralardadır. Hikaye örgüsü ile kafa yakan ve ara sahneleri ile bazen gözlerimizin dolmasını sağlayan Metal Gear, bu işin nasıl yapılacağı konusunda bir kitaptır. Metal Gear'ı övmekten bıkmayacağım (ve durmayacağım) için listemizin ikinci oyununa geçiyoruz.
Fakat şunu demezsem de gözüm açık giderim: Snake? Snake? Snaaaaaaaaaaaaaake!!!
2) Thief II: The Metal Age
Thief... Gizlilik oyunlarının tahtından uzun süre önce inmiş olan ve unutulmaya yüz tutan eski kral... Özellikle Thief serisinin eski oyunlarını (1 ve 2) oynayanlara sorarsanız size öyle iştahlı, öyle keyifli anlatırlar ki şaşarsınız. Çünkü Thief; zamanında oyunculara sunduğu detaylı gizlilik mekanikleri, atmosferi ve genel yapısıyla bambaşka bir oyundu. Yeni dönem oyunlarının oyunculara sunduğu o teknolojik aletler ve ipuçları olmadan tamamen bilinmezliğe çıkılan bir maceraydı. İlk oyunu çok sevilen, ikincisiyle üstüne koyarak ilerleyen Thief için ne yazık ki işler iyi gitmedi ve serinin diğer üyeleri eski oyunlar kadar sevilmedi. Gizlilik oyunlarını seviyor, eski olmasıyla da derdim yok diyorsanız Thief: The Dark Project ve Thief II: The Metal Age'i sırası ile oynamanızı öneririm.
3) Dishonored Serisi
Bethesda'nın gizlilik türünü sevenlere en güzel hediyesi olan Dishonored piyasaya çıktığı gibi hepimizin yeni sevgilisi olmuştu. İşlemediği bir cinayetin suçu üzerine atılan ve sonrasında işin gerçek yüzünü öğrenip harekete geçen Corvo Attano ile oynadığımız Dishonored; mekanikleri, hikayesi ve dünya tasarımı ile son dönemin en iyi oyunlarından biri olarak görülür. Devamı olan Dishonored 2'de de benzer bir olay örgüsünü takip ettiğimiz seri, yaptığımız şeylerin oyun dünyasına ve oyun sonuna etki etmesi ile güzel bir deneyim sunar. Karakterimizin (ya da karakterlerimizin) sahip olduğu özel güçler sayesinde farklı şekillerde oynayabildiğimiz Dishonored; özellikle bu yönü sayesinde tekrar oynanabilirliği yüksek ve rol yapmaya açık bir gizlilik oyunudur. Açıkçası benim favorim ilk oyun, fakat ikincisi de hiç fena değil. Yine gizlilik türünü sevenlerin kaçırmaması gereken bir seri.
4) Deus Ex Serisi
İlk haline yetişemediğim ve Human Revolution ile tanıştığım Deus Ex serisini kolayca aksiyona dayalı bir shooter sanabilirsiniz. Fakat bu sizi kandırmasın. Deus Ex, oyuncunun isterse dehşet saçan bir Terminatör'e, isterse sinsi bir casusa dönüşebildiği başarılı bir oyundur. Hem karakterimizi, hem de ekipmanlarımızı özelleştirebildiğimiz oyun; hikayesi, dünyası ve mekanikleri ile en tatmin edici gizlilik oyunlarından biridir. Serinin son üyesi Mankind Divided, oyunculardan Human Revolution kadar yüksek puan alamadı. Bunda hikayesi, oyun süresi ve oyun için mikro ödeme sisteminin büyük payı var. Fakat hedefinize farklı yollardan ulaşabildiğiniz ve bu farklı yolları nasıl ilerleyeceğinize yine sizin karar verdiğiniz Deus Ex, gizlilik oyunları arasındaki saygı duyulan pozisyonuna hak ederek gelen bir yapım. Eğer göresel, hikaye ve oynanış bakımından yeni dönem gizlilik oyunu arayışı içindeyseniz Dishonored'la birlikte Deus Ex'e de mutlaka şans vermelisiniz.
5) Hitman Serisi
Hitman serisini bilmeyen, en azından adını duymamış olan yoktur sanırım. Seri olan oyunlar arasından büyük çoğunluğu sevilen nadir serilerden de biridir hani. Ensesindeki barkot dövmesi, traşlı kafası, kırmızı kravatı ve siyah takım elbisesi ile oyun dünyasının bir başka ikonik karakteri olan Ajan 47'yi yönettiğimiz seri; bizlere eğitimli ve işinin ehli bir suikastçının nasıl olduğunu gösterir. Hoş, bir suikastçı çıktığı görevde yirmi kere load yapamaz tabii... Farklı silahlar ve ekipmanları kullandığımız, yeri geldiğinde en olmadık kılıklara girdiğimiz, yeri geldiğinde de şeytanın aklına gelmeyecek tuzaklar kurduğumuz Hitman, gizlilik oyunlarının en ağır toplarından biridir. Filmleri çekilse de hiçbiri oyunlar kadar etki bırakamayan Hitman'e nereden başlarsanız kârdır...
6) Mark of the Ninja
Kelimelerin kifayetsiz kaldığı, "Allahım bu ne güzel bir şeymiş, ben bunu nasıl kaçırmışım!" dedirten nadir oyunlardandır Mark of the Ninja. Listemizdeki oyunların büyük bölümü üç boyutlu ve yüksek bütçeli yapımlar olsa da Mark of the Ninja "Bu iş öyle boyutla, parayla değil gardaş!" diyen, indirimdeyken satın alıp, sonra indirimde satın aldığınıza üzülüp geliştiriciye bir şekilde daha fazla para vermeye çalışmanızı sağlayan, 2D bir gizlilik oyunudur. Adından da anlaşıldığı üzere bir ninjayı kontrol ettiğimiz oyun; mekanikleri, görselleri ve hikayesi bakımından oynayabileceğiniz en iyi oyunlardan biridir. Güzel yazılmış ve kurgulanmış hikayesi size "bir bölüm daha" hastalığını bulaştırırken başarılı oyun dinamikleri de haz yaşatır. Bu oyunu alın, oynayın, sevin, sonra bir daha oynayın Oyungezerler. Pişman olmayacaksınız.
7) Tenchu Serisi
Dönemine göre sunduğu oyun mekanikleri ile bizleri büyüleyen, bir (bazen daha fazla) ninjayı yönettiğimiz ve görevlerimizi mümkün olduğunca gizli şekilde yaparak ilerlediğimiz Tenchu'yu hatırlamak bile gülümsememi sağlıyor sevgili Oyungezerler. Zamanında PlayStation ve PlayStation 2'de oynadığım, başında kaç yüz saat geçirdiğimi bilmediğim Tenchu'nun ne yazık ki sadece iki oyununu oynayabilmiştim. Zaten daha sonra işler seri için iyi gitmemeye başladı ve o hastası olduğumuz halinden uzaklaştı. Japon kalelerine/evlerine sızdığımız, hedefimize ulaşmak için samuray, paralı asker, ninja, hatta ayı demeden kesip biçtiğimiz, fakat bunları sessiz sedasız yaptığımız o güzel seri... Kesinlikle yeni versiyonunun yapılması gereken, adam gibi yapılırsa piyasaya çıktığı gibi yıla damgasını vuracağına emin olduğum Tenchu'yu hiç oynamadıysanız gerçekten de şanssızsınız. Biraz önce de söylediğim gibi eğer eski grafikler ya da oyun mekanikleri canınızı sıkmıyorsa kesin deneyin. Sonra teşekkür edersiniz zaten...
8) Splinter Cell Serisi
Gizlilik oyunlarıyla ilgili bir liste yapıp Splinter Cell'i dahil etmemek danalık olurdu sanırım. Piyasaya çıktığı zaman ağzımızı açık bırakan, gerek grafikleri gerekse oynanış mekanikleri ile bizleri mest eden Spliter Cell zamanla kocaman bir seriye dönüştü. Gölgeleri avantaja çevirmenin ne kadar keyifli olduğunu anlamamızı sağlayan seri zaman içinde oyuncular tarafından hoş karşılanmayan özelliklere de sahip oldu. Mesela sınırsız cephaneye sahip olan tabanca gibi... Splinter Cell son dönemde sessizliğe bürünmüş olsa da ne zaman biri gizlilik oyunu dese hemen köşeden kafasını çıkartır, kendisini bizlere hatırlatır. Ah o CIA görevi... Yves Guillemot, geride bıraktığımız E3'te Splinter Cell'i unutmadık tadında bir açıklama yapmıştı. Unutma, unutturma Ubi... Artık yeni bir Splinter Cell'e ihtiyacımız var!
9) Alien: Isolation
Evet, Alien: Isolation'ın bu listede olması çok garip. Fakat bir de şöyle bakın: Alien: Isolation ne kadar başarılı bir korku oyunuysa, o kadar da başarılı bir gizlilik oyunu. Çünkü bu sefer gizliliği kullanıp hedefimizi ortadan kaldırmaya ya da bir şeyi çalmaya değil, canımızı kurtarmaya çalışıyoruz. Oyun boyunca yaptıklarımızı düşündüğümüzde aslında alıştığımız gizlilik oyunlarından daha fazla gizlilik kastığımızı görebiliyoruz. Ki, karşımızda ne yapacağı önceden belirlenmemiş ve kestirilemeyen bir düşman olduğu için bu sefer iş daha da ciddi! Her adımımızı 5 kere hesaplamak, sahip olduğumuz eşyaları en iyi şekilde kullanmak, kontrolümüz dışında değişen ve bir anda kendimizi içinde buluverdiğimiz duruma göre karar vermek. Bunlar hep gizlilik...
10) Commandos (Bk. Ustalara Saygı Kuşağı)
En gizlilik oyunu gibi gözükmeyip, çatır çatır gizlilik oyunu olan yapımlardan biri... Commandos oyunlarının piyasaya çıktığı zamanı hatırlıyorsanız hatıralarınızın biraz gergin olduklarını fark edeceksiniz. Çünkü öyleydi. Bu gerginliğin sebebi ise yaratıklar ya da bir anda ekranda beliren garip şeyler değil, her an yakalanma korkusuydu. Her adımı dikkatlice hesapla, herkesin nereye koşacağına, nerede duracağına, ne yapacağına karar ver, düşmanlarının nerede gezdiğini ve nereyi gördüklerini ezberle. Heh, böyle bir saat hesap kitap yaptıktan sonra daha ilk hamlede gözden kaçan minicik bir detay yüzünden kabak gibi ortaya çıkma kısmına hoş geldin. Alış, bayağı yaşayacaksın bu anı... Commandos; o karizmatik karakterleri, atmosferi ve çılgınlar gibi hesap yapmalarımız ile hiçbir zaman unutulmayacak, değer kaybetmeyecek bir hazine...
Seveni kadar sevmeyeni de çoktur gizlilik oyunlarının. Emek, vakit ve sabır isterler. Fakat bir bölümü YouTube'a, Wikilere ya da tam çözümlere bakmadan yani yardım almadan geçmenin verdiği haz da unutulmaz. Bağlar kendine, daha iyisini yapabilmek için insanın iştahını kaşır...
Herhangi bir gizlilik oyunu ya da genel olarak gizlilik oyunları üzerine saatlerce konuşabilirim sanırım. Fakat artık ben susuyorum ve mikrofonu sizlere bırakıyorum Oyungezerler. Listemizdeki oyunlarda yaşadığınız, unutamadığınız anlar var mı? Listemize dahil olmayan, gizlilik oyunu derken bundan bahsetmeden geçilmez dediğiniz ya da her gizlilik sevdalısının oynaması gerektiğini düşündüğünüz oyunlar hangileri?
