Football Manager 2023 - İnceleme

Futbol adına herkes için yılın en güzel zamanı Güz-Kış geçişidir. Tam böyle Kasım ayı civarında her takım taraftarı için umutlar tazedir ve her taraftarın kafasında futbola dair umutlu düşünceler vardır. Kimisi şampiyonluk için işler iyi gitmese bile "toparlarız" diye bakar, küme düşmemek için mücadele eden taraftarlar "bizden de kötüleri var bu sene iyiyiz" diye kendilerini motive ederler. Kasım ayında herkes için tutunacak bir dal vardır. İşte futbolun bu denli yoğun hissedildiği dönemlerde menajerlik oyunları da umutları hayata geçirmek için ya da en azından test etmek için harika bir yöntemdir. 

2023'e pek bir şey kalmadı. Football Manager 2023 ise yeni yıl öncesi yine hayallerimizi şekillendiriyor. Hele ki bu sene hayatımızda ilk defa kışın düzenlenen bir Dünya Kupası'na tanıklık edeceğimiz için futbol atmosferi epey yoğun hissediliyor. Geçtiğimiz bir sene boyunca Football Manager 2022'ye yaklaşık 1500 saat harcamışım, bu yıl bu saat ne olur şimdiden kestiremiyorum ama FM 23 ile çıktığım ilk yolculuk beni gerçekten mutlu etti. Şimdi taktik tahtasının başına geçelim de bakalım FM 23 bizlere neler sunuyor?

Die Meister, Die Besten Les Grandes Equipes, THE CHAMPIONS!

Ben futbol oyunlarını oynamaya başladığımdan bu yana ortada çok ciddi bir lisans tartışması var. Pro Evolution Soccer/Wining Eleven çok uzun bir süre boyunca tüm lisanslara sahip olmadan şahane işler yaptı, FIFA'nın da uzunca bir süre en büyük kozu lisanslardı. Football Manager/Championship Manager ise bambaşka bir konu. CM zamanlarında görsel hiçbir şey olmadığı için takım isimlerini yazmakta bir lisans sorunu çıkmıyordu. Lakin artık takım isimleri bile lisansa tabii mesela FM 22'nin Zebre'si Juventus bu sene geri döndü ama Napoli yerine Parthenope ismi kullanılıyor. Böyle birkaç isim değişikliği daha var ama yamalar yardımıyla düzelmeyecek şeyler değil, zaten gözünüz de alışıyor. Tabii lisans işinin asıl bombası AVRUPA KUPALARI! 

Şampiyonlar Ligi, UEFA Avrupa Ligi ve UEFA Konferans Ligi tam otantik olarak Football Manager 2023'ün içerisinde yer alıyor. Bu otantikliğin hakkını da FM içerisinde olabildiğince fazla vermişler. Daha ilk turların kura çekimlerinden itibaren Şampiyonlar Ligi müziği çalmaya başlayınca bambaşka bir havaya giriyorsunuz. Maç öncesi seremonileri, maç sonu törenleri derken Avrupa Kupaları deneyimi FM'nin atmosferik anlamda şüphesiz en güzel yeniliği olmuş. Zaten benim gibi büyük maçlarda takım elbise giyme ruhunu içinizde barındırıyorsanız artık maç sonu basın toplantısında kravatınızı da düzeltmeniz gerekebilir. Yine de senede maksimum 13 tane Şampiyonlar Ligi (ön elemeler hariç) maçına çıkabileceğiniz için her maç öncesi müziğin çalması "skip" tuşunun bir süre sonra devreye girmesine neden olabilir. 

Taraftar Plan Değil Pilav İstiyor

FM veya CM fark etmeksizin 90'lı yılların sonundan bu yana yani elim kalem tutmaya başladığından beri menajerlik oyunu oynarken muhakkak kağıt kalem başucumda durur. Bu not alma işini özellikle kadro planlaması için yaparım. Kafamda birkaç tane taktik her zaman hazır olur bunları önce kağıda çizerim sonra eldeki malzeme de dahil olmak üzere potansiyel transferlerle bir kadro çıkarırım. İşte FM 23'ün bana göre en büyük yeniliği bu kadro planlayıcı olmuş. Aslına bakarsanız eski oyunlarda da buna benzer bir "kadro derinliği" özelliği vardı ama bu sefer eliniz daha da rahat hale gelmiş.

Kadronuzu üç yıllık bir plana oturtmak bile mümkün. Örneğin altyapıdaki yıldız adayınız ilk sene pozisyonunda 5. alternatifken ikinci sene 3. alternatif ve üçüncü sene ilk tercihiniz olabilir. Bunu da planlamada ayarlayıp o mevki için transfer yapacaksanız bile daha düşük bütçeli rotasyon oyuncularına yönelmeyi kafanıza koyabiliyorsunuz. Tabii futbol içerisinde sonsuz değişken olduğu için her an bir oyuncunuza PSG'den teklif gelip bir anda kendinizi transfer döneminin son günü plan değil pilav arayışında bulabilirsiniz. Yani Dimyat'a Pirince giderken evdeki bulgurdan olmamak adına bütün planlarınızı bu ekrana bağlamayın derim. Yine de bu sene kariyerimde hiç kağıt kalem kullanmadığım için Kadro Planlayıcı benim adıma büyük bir tasarruf sağlayıcısı oldu.

"Hüseyin Abi Senin Çocuk Sorun Çıkarıyor Bi El Atar Mısın?"

Oyuncu menajerleri futbolun son yıllardaki en büyük sorunlarından birisi. Çoğu takımın transfer politikasını bu menajerler yönetiyor ve sonrasında büyük borçlar, gereksiz harcamalar ortaya çıkıyor. FM'de epey bir süredir oyuncu menajerlerini aktif kullanmaya dikkat ediyor. Bu yıl ise ilk defa menajerleri kendi lehimize kullanma şansımız var. Mesela bir oyuncuyla sözleşme yenilemeden önce artık doğrudan oyuncuyla görüşmüyoruz. Önce menajerine sorup "sizin oğlanla uzun vadeli düşüneceğiz ne ister?" diye sorabiliyoruz. Gelen teklif yüksek gelirse "Hüseyin abi yeme bizi senin oğlan o kadar etmez" diyip teklifini düşürmesini sağlayabiliyoruz. Tek avantaj bu da değil. 

Bir oyuncu bir şeyden mutsuz olduğu zaman mesela aldığı süre artık takım kaptanlarından önce menajerine gidip, "Hüseyin abi senin oğlanla bi konuşsana sorun çıkarmaya başladı." diyip işi anlayacağı dilden konuşacak birine havale edebiliyoruz. Yine eski oyunda olduğu gibi transfer teklifi yapmadan önce oyuncu menajerleriyle konuşup hem takımının hem oyuncunun neler talep edeceğini öğrenmek de dış transfer konusunda elimizi epey rahatlatan olaylardan birisi. Football Manager 2023'te de tıpkı gerçek hayatta olduğu gibi menajerlerin elinde oyuncak olmak mümkün. O yüzden siz siz olun bir menajerle aranız çok iyi olsa bile anlamsız taleplerine asla boyun eğmeyin, en kötü oyuncuyla aranızı iyi yapıp o menajeri kovmasını isteyin ki ipler hep sizin elinizde kalsın.

Söylesene Bize Hoca Takım Neden Oynamıyor?

Teknik direktörlük özünde bir iş ve her işte olduğu gibi patronlarınızı memnun etmeniz en önemli husus. Lakin söz konusu futbol takımları olunca patronun kim olduğu epey tartışmalı bir konu. Bir takımın sahibi taraftar mıdır? Yoksa yöneticiler/sahipler mi? Bu zamana kadar en temel hedefimiz yönetimin gönlünü hoş tutmak olmuştu. FM 23 ile birlikte bu durum yavaş yavaş değişiyor. Artık oyunda çok daha dinamik bir taraftar kitlesi var. Öyle ki bu taraftarların statta hangi bölgede yer aldığından tutun sizden yönetimden bağımsız beklentilerine kadar çok sayıda değişken var.

Mesela Borussia Dortmund'un meşhur kale arkası Südtribüne gibi ateşli bir taraftar grubunun hangi kale arkasında olduğunu bile öğrenebiliyorsunuz. Hücum oyunu beklentisi ve kültürü olan bir takıma gelip her maçı 1-0 kazanıp şampiyon olsanız bile taraftarlar arasında "abi bu takım böyle oynamaz!" söylentileri dolaşıyor ve başarısızlık krediniz kazandığınız halde azalıyor. Tabii sürekli kazandığınız taktirde taraftar da bir noktadan sonra sizin kellenizi alamaz ama aranızı iyi tutmakta fayda var. Ayrıca basın toplantılarındaki "taraftar bugün harikaydı" söylemleri de bu yenilik sayesinde ekstra anlam kazanmış. Pandemi döneminde de gördüğümüz üzere taraftarsız futbolun pek tadı tuzu yok. O yüzden her dönem taraftarın gönlünü hoş tutmakta fayda var.

Sezon Özeti

Transferler dahil yapacağınız her iş, alacağınız her karar iyi kötü karnenize yazılıyor. Sezon sonunda da karnenizi güncellenmiş halde görebiliyorsunuz. FM 22'de de olan bu sezon sonu bakış özelliği daha dinamik bir hal almış ve daha fazla detayı ön plana çıkartıyor. Oyuna pek bir ekstra katmasa da yorucu bir sezonun ardından arkaya dönüp neler yaşadığınıza bakmak her zaman keyif verici bir aktivitedir. Zaten bu yıl transferler ve oyuncu gözlemleme konusu biraz değişmiş.

Transfer olarak bahsettiğim menajer aktivitesinin yükselmesi dışında çok elzem bir geliştirme yok. Fakat gözlemci raporları artık hemen şak diye önünüze gelmiyor. Aradan biraz süre geçince elinize geçiyor. Yani transfer döneminin son günü bir kere boşluğa basıp oyuncuyu öğrenirim diye düşünmeyin. Kısa listelerinizi dolu tutun, mümkün olduğunca geniş bir oyuncu havuzunuz olsun. Kadro planlayıcı ile gözlemciliğin birbiriyle paralel çalışması da harika bir detay. Yani kadro planlayıcısına göre seçtiğiniz taktik, uyguladığınız formasyona uygun oyuncuları talimat verip gözlemcileri diyar diyar gezdirebilirsiniz. Güney Amerika'da toplu taşımaya yakın 2+1 bir tane ev almakta fayda var.

Football Manager 2023 genele bakacak olursak bir önceki oyundan çok da ileri gitmemiş. Yine de gözle görülür gelişmelere tanıklık etmek güzel. Bu gelişmelerden en çarpıcı ise nihayet kalecilerin kurtarış animasyonları biraz daha normal gözüküyor. Özellikle karşı karşıya veya ayaklarıyla kurtarış yaparlarken bunu net bir şekilde gözlemleyebiliyorsunuz. 3D motorunda yavaş yavaş da olsa bir gelişme mevcut. Yapay zeka, sizin taktiğinizin açıklarını geçtiğimiz sürümlere göre daha iyi suiistimal ediyor ve maç içinde sürekli sizi zorlayıcı kararlar almaya sevk ediyor. 5 değişiklik hakkının olduğunu da düşününce bu da taktiksel keyif anlamına geliyor. En nihayetinde Football Manager 2023, bir FM bağımlısını hiç üzmeyecek ve yine sonsuz keyifli saati beraberinde getirecek. O yüzden zaten türün müdavimiyseniz gönül rahatlığıyla kütüphanenize ekleyebilirsiniz. Son bir not oyun ilk günden itibaren Game Pass üzerinden yer alıyor.