Football Manager 2020 - İnceleme

Her sene düzenli olarak çıkan ve başında binlerce saat harcadığım bir oyunu incelemeye nasıl başlarım, bilemedim. Ancak şunu söyleyebilirim ki her sene yeni Football Manager oyunu gelmeye yakın içimde kelebekler uçuşmaya başlıyor, bu büyük bir bağımlılık ve bir noktadan sonra olmazsa olmaz haline geliyor. Yine bu duygularla oturdum FM 20'nin başına. Bakalım bu sene oyun nasıl olmuş, bizlere neler sunuyor?

Aslında Football Manager oyunlarının bir aşamadan sonra (ki bu aşama bence FM 12'ydi) aşırı detaylı bir hal alması bazı oyuncuları kendisinden uzaklaştırmaya başladı, tabii bu detaylarda kaybolmayı seven benim gibi hastalar ise oyuna daha da bağlandı. İşte Football Manager 2020 bu detayların üzerine daha fazlasını ekleyen, sizi daha fazla şeyden sorumlu tutan ve sadece oyuncuları sahaya çıkarıp, transferleri yapmakla değil tam anlamıyla bir teknik direktör gibi hissettiren bir oyun olmuş. Tıpkı 19 ve önceleri gibi. 

Taze Umutlar, Yeni Başlangıçlar

Daha hemen oyunun girişinde yeni bir şeye başladığımızı hissettirdi oyun. Menajeri ayarlayıp "oynamaya başla" dediğim anda klasik haber ekranı yerine bir toplantı odasında buldum kendimi ve ülkenin gazetelerinden birisinin (Türkiye Ligi açtığım için bu Milliyet oldu) hakkımda yaptığı haberle karşılaştım. Sonrasında başkan klasik hoş geldin mesajıyla beni karşıladı ve kulübün tarihiyle ilgili gerekli bilgileri anlatan bir ekran gördüm. Bunlar önceki oyunlarda da vardı ancak oyun başında bu şekilde sunulmuyordu. 

Hemen kadroyla ilgili bilgileri de öğrendikten sonra, kulübün kültürü, 5 yıllık planda neler yapılmak istenildiği gibi şeyler de size açıklanıyor. Bu kısımlar oldukça güzel ve gerçekçi olmuş, artık bir takımı alır almaz direk haberler bölümünden hayatınıza başlamıyorsunuz. Ayrıca artık basın toplantıları, altyapıyla olan hazırlık maçı gibi oyun başında rutin olan şeyler de zorunlu değil size bırakılmış. Tercihlerinizde daha özgürsünüz ama sonuçlarına daha fazla katlanıyorsunuz. 

Oyunda basın toplantıları da biraz güncellenmiş ve geliştirilmiş. Daha farklı soru-cevap seçenekleri var ama yine bir süre sonra tekrara düşüyor ve kendinizi aynı sorulara, aynı cevapları verirken buluyorsunuz. Bence oyunun geliştirmesi gereken noktalardan birisi bu olmalı, daha farklı ve durumsal sorulara daha çok cevap çeşitliliği eklenebilir. Tabii bunun için yapay zekanın komple bir seviye daha atlaması gerekiyor ama Sports Interactive'in gidişatını görünce 1-2 oyun sonra çok daha gelişmiş bir basın ilişkisi sistemi görebiliriz. 

Vizyon Nedir?

Football Manager 2020'nin en büyük değişikliği kesinlikle kulüp vizyonunun genişletilmesi olmuş. Artık ne transferlerde, ne oynattığınız futbol şeklinde, ne de altyapı oyuncularıyla olan ilişkilerinizde tamamen serbestsiniz. Yönetim hemen ensenizde bitiyor. Yönetimle yaptığınız bu anlaşmalar sonucunda sezon içerisinde ve sezon sonunda not alıyorsunuz. A+'dan G'ye kadar olan bu notlar (Z'ye kadar da olabilir de ben en düşük G gördüm) sizin genel performansınıza göre veriliyor. Yine her bir kategoriden de ayrı ayrı notlar alıyorsunuz. 

Kulübün vizyonuyla ilgili görüşmeleri yönetimle yapabiliyorsunuz ancak ilk işiniz olduğundan bu konuda yönetim oldukça katı bir tutum sergiliyor ve değiştirmenize izin vermiyor. Muhtemelen isim yapan bir menajer olduğunuzda yönetimleri ikna etmeniz daha kolay olacaktır. 

Bu kulüp vizyonu sayesinde bazı şeyleri daha rahat yapabiliyorsunuz, örneğin 23 yaş altı oyuncu transferine önem veren bir kulüpte alınabilir seviyede bir wonderkid oyuncuyu bütçeniz yeterli olmasa bile yönetime aldırabilirsiniz. Tabii işin zıt kısmı da var ve bence oyunun en zorlayıcı ancak en eğlenceli kısmı da bu. Kulüp felsefesine ters düşen transferler yönetim ambargosuna takılıyor. Onlarla konuşup bu transferlere onay almaya çalışıyorsunuz; her seferinde onay gelmiyor ve büyük hayallerle teklifte bulunduğunuz oyuncu başka bahara kalabiliyor. 

Disiplin Önemli

Oyunculara ceza vermek için bu sefer takım kaptanından bilgi alıyorsunuz. Örneğin antrenmanları kaçıran bir oyuncuya ne ceza vereceğinizi, maçta kırmızı kart gören oyunculara ne ceza vereceğinizi bu sefer sezon başında belirliyorsunuz. Bunu isterseniz yardımcınıza bırakabilir, isterseniz hiç böyle bir şey yokmuş gibi de davranabilirsiniz. Ancak bu kuralların sezon başında belirlenmesi uzun dönemde sizin lehinize olacaktır. Bu ceza yönetmeliğine daha sonra takım içi dinamikler ekranından da ulaşabiliyorsunuz. 

Oyuncular bu sayede cezalara tepki vermiyor çünkü sezon başında belli ve hepsi bunu onaylıyor, zaten eğer bu yönetmelikte bir hata veya haksızlık durumu varsa sene başında yapılan takım toplantısında oyuncular size bunu söylüyor. Zira bu yönetmeliği takım toplantısında "işte arkadaşlar, ceza yönetmeliği bu, ayağınızı denk alın!" şeklinde tüm takıma iletiyorsunuz. Oyuncularla konuşurken övgü ya da yergi için yine klasik cümleler var. Ancak bu sefer oyuncular daha sert tepkiler verebiliyor. Örneğin antrenman temposunu düşük bulduğunuz bir oyuncuyu eleştirdiğinizde "hocam yaşım gelmiş 32'ye, elimden gelen bu, zorlama beni." gibisinden cevaplar alıp, oyuncularla ilişkinizde değişiklikler yaşayabiliyorsunuz.

Hocam Ben Nerede Oynayacağım?

Oyunun en güzel yeniliklerinden biri de klasikleşmiş oyuncu rollerinde değişime gitmesi ve bunun aktif bir biçimde kullanılması olmuş. Artık bir oyuncuya ne kadar süre alacağını, kadrodaki rolünün ne olacağını sözleşme imzalarken söylüyorsunuz. Önceden de roller belliydi ama yedek oyuncular bile oynamadığı zaman isyan ediyordu; bu sene bu oynama süresi kavramıyla bu isyanların önüne geçebiliyorsunuz. Tabii yine de rotasyon yapmayı ihmal etmeyin, hiçbir oyuncu sürekli yedek kalmaktan hoşnut olmaz. 

Genç oyuncular için daha sözleşme imzalarken bir yol haritası çizmek de bu oynama süresi tanımıyla mümkün kılınıyor. Örneğin 5 yıllık sözleşme imzalayacağınız bir oyuncu ilk sene yedek, ikinci sene rotasyon, üçüncü seneden itibaren as oynamak istediğini size belirtiyor. Transferleri yaparken oyuncuların bu istekleri de kadro planlaması konusunda göz önünde bulundurmanız gereken unsurlardan birisi. Özellikle Yıldız Oyuncu statüsündeki oyuncular maçların büyük çoğunluğunda oynatılmazsa ciddi sıkıntı çıkartabiliyorlar. Sezon içerisinde oyuncuların rollerini değiştirmeniz mümkün ancak çoğu oyuncu daha az süre almayı kabullenmiyor ve sizinle tartışmaya girmekten kaçınmıyor. Bu değişiklikleri yaparken dikkatli olun, bir anda kendinizi sevilmeyen bir hoca olarak bulabilirsiniz.

Aradığınız Oyuncuya Şu An Ulaşılamıyor Lütfen Tekrar Deneyin

Tabii Football Manager denilince akla gözlemcilik işlemleri geliyor. Seneler boyunca menajerlik oyunlarında yıldızlaşan oyuncuların gerçek hayatta neler başarabileceğini merak edip durduk. Freddy Adu, Maxim Tsigalko gibi bizleri hayal kırıklığına uğratanlar da oldu, bugün Avrupa'yı kasıp kavuran Mbappe, Lautaro Martinez gibi göğsümüzü kabartan oyuncular da... Serinin yeni oyunda gözlemcilik faaliyetleri geçen senekine çok benziyor, yalnız bu sefer yeni elemanlar türemiş. Örneğin oyuncu kiralama işlerinizle ilgilenecek bir Kiralama Menajeri veya takımın personeliyle ilgilenecek bir Teknik Müdür yükünüzü ciddi anlamda hafifletiyor. Bu yeni rolleri ben çok beğendim.

Ancak bu yeni rollerde bir sıkıntı yaşadım (muhtemelen ileride düzeltilir), artık personellerde "pazarlık" özelliği var. Normal şartlarda bir personel ararken hangi özelliklerinin ne şekilde olacağını seçiyorduk ama Pazarlık özelliği arama kriterleri arasında yer almıyor. O yüzden tek tek girip işini iyi bilen bir teknik ve idari menajer bulmak zorundasınız. Futbolcuları ararken de yine eski oyunlarda olduğu gibi bir gözlemci, bir de analiz raporu karşımıza çıkıyor. Bu raporlar, hazırlayanların kalitesiyle doğrudan bağlantılı. Yani size "bundan hiçbir şey olmaz hocam!" diyen vasat bir gözlemcinin dediği oyuncu 3 sene sonra 15 milyon'a transfer yaparsa şaşırmayın! Hem antrenör hem de gözlemci ekibinizi olabildiğince iyi hazırlayın.

Soğuk Bir Sivas Deplasmanı

Oyunun maç motoruna gelecek olursak, maç motoru ve saha animasyonlarında bir takım güncellemeler mevcut. Özellikle benim gibi 2D klasik oynayanlar için bile bu güncellemeleri fark edebiliyorsunuz. Saha içerisindeki su birikintileri, çamur kısımlar, karlı havalardaki buzlu zemin gayet net bir şekilde gözüküyor. Yani artık Sivas'a, Erzurum'a deplasmana gittiğinizde atmosferi daha da iyi hissediyorsunuz. 

Maç motoruyla ilgili beni rahatsız eden bazı noktalar oldu. Zaman zaman savunmalar saçmalayabiliyor, hem sizin hem rakibiniz adına. Geriden stoperin rastgele şişirdiği bir top ile karşı karşıya kalabiliyorsunuz, gerçi bu durum FM19'da da vardı ama bunda daha şimdiden çok fazla denk geldi. Direkten dönen top sayısında da ciddi bir artış var, ya da ben çok uğursuzum karar veremedim. Yalnız bu oyunda şimdiye kadar en çok hoşuma giden şeylerden birisi antrenmanda özellikle bir şeye çalışmasını istediğim oyuncunun maçta bunu göstere göstere yapması. Bu durum FM19'da bu kadar belirgin değildi, antrenmanların önemi de iyice artmış. 

Lisans Mı O Da Ne?!

Oyuna başlayınca Juventus'u çalıştırmak isteyip takımı bulamazsanız panik yapmayın. Football Manager 2020'de Juventus'un adı değişmiş. Zebre yazıyor. Tıpkı eski Alman oyuncular gibi Juventus teknik ekibinin isimleri de farklı, örneğin Andrea Barzagli yerine Federico Ranucci yazıyor. Teknik Direktör olan Maurizio Sarri yerine Giampiero Raimondi yazıyor. PES anlaşması yüzünden olsa gerek, FM'de de bir Piemonte Calcio vakası ile karşı karşıyayız. Yalnız Zebre ismi bence daha güzel olmuş. Neyse ki antrenör ekibi hariç oyuncuların tamamının adı ve bilgileri doğru. Fakat "Zebre"nin ne ikon bir futbolcusu, ne de bir efsanesi oyunda gözüküyor. 

Oyunda en çok hoşuma giden şeylerden birisi (hatta senelerdir beklediğim bir özellikti bu) de artık kendi profilinizde oyun tarzınızı yansıtan bilgileri görebiliyor olmanız. Bu özellik şahane olmuş, senelerdir başka teknik direktörlerin tarzlarını görüp, bir türlü kendiminkini göremeyince üzülüyordum. Örneğin savunma seven bir hocaysanız "Savunma futbolunu tercih eder." yazısı altınızda yazıyor. Ya da presli bir oyun seviyorsanız bu bilgileri görebiliyorsunuz. Bu bilgilere göre kültüründe size uygun futbol olan takımların da dikkatini çekmeniz işin ekstra ve şahane bir yanı daha olmuş. Kulüp vizyonu kısmı oyunu bambaşka bir çehreye taşıyor, futbolun ruhunu oyunda da perçinliyor. 

Önümüzdeki Maçlara Bakacağız

Yine, yeniden bir Football Manager oyunu çıktı, yılın büyük bir kısmı transfer peşinde, maçların ortasında, yönetimle kavga ederek geçecek. Yine hayal ettiğimiz futbolu, sevdiğimiz takımlarla burada deneyeceğiz, yeni genç yetenekler keşfedip onlarla bağ kuracağız. Sonrasında ne olduğunu anlamadan bir sene geçecek ve Football Manager 2021 için gün sayıyor olacağız. Evet sevgili Oyungezerler, bir FM bağımlısının hayatı büyük ölçüde böyle ilerliyor. Şikayet edemem çünkü halimden memnunum. İyi ki menajerlik oyunlarına zamanında bulaşmışım da böyle bir alışkanlığım olmuş.

Oyunla ilgili son olarak şunu da söyleyeyim, mevcut beta sürümünde Süpe Lig'de oynuyorsanız ligimize VAR sistemini eklemeyi unutmuşlar. İlginç bir şekilde VAR sistemi Türkiye Kupası içerisinde mevcut. Acaba yakın zamanda hakemlerimiz pek VAR'a başvurmuyor diye bizde kullanılmıyor mu sandılar? Neyse bu ayrıntı oyun çıkınca düzelir ama benim gibi inceleme versiyonunda Süper Lig kariyeri açanlar için durum biraz kötü gözüküyor. Oyuna yeniden başlamak biraz can sıkıcı olacaktır, ama zaten işin doğası gereği farklı takımlar denemek için, alt liglerden yükselmek için illa bir dolu save açacağız. O zamana kadar eski usul VAR'sız ligimizle devam.