Football Manager 2017 İnceleme

Gerçek futboldan daha mı gerçek?

Yılın o dönemi geldi çattı ve kral bir kez daha sahalara indi. Üstelik her zamanki “yahu hep ufak tefek değişiklikler yapıyorsunuz” tepkilerinin üzerine bir de “yeni özellikleri ön sipariş kampanyası bittikten sonra açıklamanız etik değil” nidaları eklenmiş olsa da FM 2017 çıktığı gibi seriye ait bazı rekorları kırmayı başardı. Steam’de çok oynananlar listesinden de düşmediğine göre başarılı bir çıkış yaptığını söyleyebiliriz. Peki oyun olmuş mu? Kısa cevap vermek gerekirse, olmuş. Uzun cevap için incelemenin kalanını okuyabilirsiniz. Zaten bunun için gelmiştiniz değil mi? (Evet aşağı inip skora bakan okur, sana söylüyorum!)

Football Manager serisinin yeni oyunlarında yeterince yenilik yapılıp yapılmadığı tartışmalarında gayet ortada bir görüş sergilerim. Bu oyuna çok fazla yenilik yapılmasının zor olduğu ve aslında çok da gerekli olmadığı kanaatindeyim. Her yıl gelen ufak değişiklikler beni fazlasıyla tatmin ediyor ve yüzlerce saat oynayınca gerçekten bir önceki oyundan farklı olduğunu hissettiriyor. Öte yandan bu senenin şahane yeniliği (!) 3D takım maskotları gibi detaylara harcanacak çabanın maç motorunu geliştirmeye ve bug’ları düzeltmeye harcanması gerektiğini düşünüyorum. Aksi taktirde FM16’nın sağ/sol bek ve orta-gol sıkıntısı gibi durumlar yaşanabiliyor. Neyse ki Sports Interactive aynı hatayı iki kere yapmamış ve FM16’yı büyük ölçüde düzeltip üzerine bir şeyler koymayı başarmış.

Yazan: Ege Sağın

Ne var, ne yok?

Öncelikle oyunu açtığımızda karşımıza profil oluşturma ekranı geliyor ve daha bir kariyer açmadan avatarımızı oluşturup sevdiğimiz taktikleri, takımları seçiyoruz. Bu sene eklenen yüz oluşturma sistemi sayesinde karşıdan çekilmiş bir fotoğrafta birkaç noktayı işaretledikten sonra 3D avatarınızda yüzünüzü görebiliyorsunuz. Şaşırtıcı derecede iyi çalışan sistemde kimi benim gibi kendini oyuna eklerken kimi Harambe’yi futbol dünyasına taşıyor. Önemsiz bir yenilik gibi görünse de sezonlar ilerlerken oyun içinde sık sık kendi 3D yüzümü görmemin oyuna olan bağımı kuvvetlendirdiğini söylemeliyim.

Kariyere başladıktan sonra ise dikkatinizi ilk çekecek kısım Sosyal Ağ sekmesi. Oyunun dünyasında olan bitenleri takip etmenize yarayan bu yeni sistem tam oturmadan eklenmiş gibi. Taraftarların maç sonu yorumları mantıksız ve sistematik olarak olumlu-olumsuz-nötr şeklinde gitmeye meyilli görünüyor. Ancak hiç güzel yanı da yok değil, futbolcuların verdiği röportajlardan kilit haberlere ulaşabiliyor ve ruh hallerini daha iyi anlayabiliyoruz. Örneğin “şimdilik sabrediyorum ama daha fazla forma şansı bulamazsam takımdan ayrılırım” şeklinde bir demeç karşımıza çıkabiliyor. Ancak daha keyifli yanı transfer dedikoduları. Sosyal Ağ kısmında ortaya çıkan transfer dedikoduları hem çok istenen oyuncuları tespit etmemizi hem de kendi oyuncularımızla ilgilenen takımlar olup olmadığını “isteniyor” ibaresi çıkmadan öğrenmemizi sağlıyor. Yine de ayarlardan varsayılan ana ekranınızı Sosyal Ağ değil Gelen Kutusu yapmanızı öneririm.

Yarım yamalak eklenen bir başka özellik de yeni takım çalışanı rolleri. İstatistikçi, gözlemci ekibine destek olurken Spor Bilimcisi de sağlık ekibine destek oluyor. Bunların yarım yamalak eklenmelerinin bir numaralı sebebi, işlevlerinin değişken olmaması. İstatistikçiler maç öncesinde ve maç sonunda önemli istatistikleri derleyip bizlere sunuyor. Bu sistemin fazlasıyla işe yaradığını söyleyebilirim ancak uzun uzun test etmeden tam olarak onaylanamayacak olsa da İstatistikçilerin sunduğu raporlar farklı bir çalışanla anlaşsanız da değişmiyor gibi. Zaten istatistikleri nasıl değiştirebilir ki? Spor Bilimcisi ise futbolcuların sakatlıklarının tekrarlanmasını engellemeye çalışıyor. Burada da kesin veri olmamakla beraber futbolcuların sezon içinde biriken yorgunluklarını azaltarak sakatlıkları önlemeye çalışıyorlar.

football-manager-2017-inceleme-1

Bu rollerin diğer bir sıkıntısı da profillerinde önemli yeteneklerin işaretlenmemesi. Oyun bize hangi istatistikçinin ya da spor bilimcinin daha iyi olduğunu söylemiyor. Sports Interactive forumlarında bazı yetkililer bu iki özelliğin de kozmetik olduğun belirtiyor. Yani takımınızda birer tane bulunması sakatlık riskini azaltmaya ve maç raporları almanıza yeterli olacaktır. Miles Jacobson da ucu açık yorumlar yapıp kesin bir şey söylemekten kaçınıyor. Bazı FM fan siteleri gözlemci ve sağlık ekibi çalışanlarının özelliklerine göre akla uygun yorumlarla “önemli özellikler” listelese de benim hem oyundaki tecrübeme hem de SI tarafından yapılan açıklamalara göre yorumum gerçekten de bu rollerin kozmetik olduğu yönünde.

Bu sene benim için oyuna en çok ve en olumlu etki eden yenilik tavsiye sistemi oldu. Eskiden her konuda tavsiyeler özel bir ekrana yığılır ve pek yeterli olmazdı. Konu başına 2-3 tavsiye karın doyurmuyor. Şimdi ise tavsiye sistemi daha modüler hale getirilmiş. Farklı konularda, farklı çalışanlardan, farklı sıklıkta tavsiye alabiliyoruz. Örneğin antrenman tavsiyelerini her hafta alırken potansiyel transfer hedefi tavsiyelerini iki haftada bir alıyorum. Bunun seçimi de size kalmış. Üstelik bu tavsiyeler sade ama detaylı bir tasarımla direkt gelen kutumuza düşüyor. Yani ayrı bir ekrana geçiş yapmadan her konuda çok daha detaylı tavsiyelere erişebiliyoruz. O iletideki tavsiyeleri uygulamak istersek de tek yapmamız gereken tavsiyelerin sağındaki tuşa basarak ya ilgili ekrana yönlendirilmek ya da komutu otomatik olarak gerçekleştirmek.

Bilgilendirme gelişmeleri bununla sınırlı değil. Kendi kadromuzun raporu, oyuncu gözlem raporları, rakip raporları gibi raporlar eskisine kıyasla daha detaylı ve işlevsel. Üstelik gelen kutunuza düşen özetleri çok daha bilgilendirici. Ayrı ekrana gitme ihtiyacımız en düşük seviyede tutulmaya çalışılmış. Raporların ve tavsiyelerin faydası da büyük. Antrenman tavsiyeleri veya futbolcu iletişim tavsiyeleri takımın başarısına ve istikrarına gerçekten etki ederken transfer hedefi tavsiyelerinde de büyük gelişme var. Her pozisyona, önerinin sebebiyle beraber bir veya üç oyuncu önerisi gelebiliyor. Bu oyuncular geçen sürümlerin aksine kadromuza çok daha uygun seviyede. Öyle ki 4,5 sezonluk kariyerimde o listelerden birkaç oyuncu alıp memnun kaldım. Kısacası bu tavsiyeler ve raporlar, kafa karıştırıp aklımızı yormadan bilgi aktararak işimizi kolaylaştırıyor.

Derdin ne kardeş?

Diğer bir yenilik oyuncu etkileşimleriyle ilgili. Hem bizim söyleyebileceğimiz cümlelerin sayısı hem de oyuncuların şikâyet çeşitliliği artmış. Her sene üstüne katarak detaylanan ve derinleşen etkileşim sisteminde bu sezon sözleşme görüşmelerine başlamadan önce oyunculara verilebilen sözler dikkat çekiyor. Kulübü bir sıçrama tahtası olarak kullanmasına izin verme, kaptanlık, kadroyu derinleştirme gibi sözlerle futbolcuları ikna etmeye çalışıyoruz. Transfer görüşmelerinin önemli bir parçası olan bu sistem, transfer ettiğimiz oyuncunun sadece rakamlarla ilgilenmediğini ve bir insan olduğunu hissettiriyor. Bunun oyunun atmosferine ve kafamızdaki rol yapma hissine katkısı büyük. Ayrıca futbolcunun transfer ekranına girip ilgilenen kulüplere baktığımızda bizi ufak bir yenlik daha bekliyor: Artık futbolcunun gönlünde yatan kulübü öğrenebileceğiz. Bu bilgi her zaman verilmese de dikkat edilmesi gereken detaylardan biri. Örneğin Newcastle’dan teklif alan bir oyuncuyla ilgilenen kulüpler listesinde Tottenham da varsa “imza atmakta aceleci değil, Tottenham’dan teklif bekliyor” gibi ifadeler yer alabiliyor. Bu da yine oyuncuların insan olduklarını hatırlattığı gibi aynı zamanda hem hedefimizdeki oyuncuları hem de kendi kadromuzdaki oyuncuları daha iyi anlamamızı sağlıyor.

football-manager-2017-inceleme-4

Maç motoruna gelecek olursak ilk bakışta belirgin bir değişiklik göze çarpmıyor. Ancak zaten buna gerek yok. Yine birkaç bin yeni animasyonla 3D modu gelişmeye devam etse de bizi esas ilgilendiren kısım motorun işleyişi. Rahatça söyleyebilirim ki Sports Interactive, son yılların en iyi maç motorunu geliştirmiş. Zaman zaman kalecilerin bug seviyesinde hatalar yapmaları, ön direğe ortaların hâlâ biraz fazla etkili olması, süper çalımlarla ilerlendiğinde pozisyonun %90 ihtimalle dağlara taşlara ya da tam kucağa giden şutlarla sonuçlanması gibi sıkıntılar mevcut. Yıllardır aynı sorunların devam etmesi can sıksa da bu sene gerçekten en aza indirildiklerini söyleyebilirim. Önceki yıllara kıyasla çok daha dengeli bir maç motoru olmuş. Özellikle futbolcuların yapay zekâlarındaki gelişim dikkate değer. Karar mekanizmalarında yapılan değişiklikle daha fazla seçeneğin farkına varıp onlar arasında karar vererek daha doğal bir futbol ortaya koyuyorlar. İşin taktik kısmı da enfes. En ufak değişiklikler bile sahaya yansıyıp oyuna etki ediyor, takım ve maç üzerindeki kontrol hissi çok daha kuvvetleniyor.

football-manager-2017-inceleme-2

64 gözle bekliyorduk

İncelemenin sonuna yaklaşırken biraz da kariyer modu dışındaki yeniliklerden bahsedelim. Öncelikle FM Touch, standart FM’den ayrıldı. Yeni nesil iPad’lerde ve Android tabletlerde yer alıp bilgisayarlarda da çalışan “light” sürüm artık tek başına satılıyor. Ancak esas oyunun fiyatı düşmediği için bunun, o modu kullanmayan FM’cilere bir faydası olmadı. Yalnızca o modu kullanan oyunculara biraz yaradığı gerçek ama ikisinden de ayrı ayrı zevk alan oyuncular ön sipariş vermedilerse daha fazla para ödemek zorunda kalacaklar. Bununla beraber oyun içi modlarda da ufak değişiklikler var. Bunlardan göze çarpanı fantezi draft modunda artık tek oyuncu seçeneği olması. Sekiz adet yapay zekâ menajeriyle draft yapıp turnuva oluşturabiliyorsunuz. Bu keyifli ve heyecanlı modun çoklu oyuncu deneyimlerinden keyif almayan oyunculara da sunulması güzel bir hareket. Bir de 64bit desteğinden bahsetmek gerek. Yıllardır talep edilen bu destek sonunda geldi ve artık 64bit sistemlerde Steam otomatik olarak oyunun 64bit kurulumunu yapıyor. Bu özellik sayesinde artık 64bit bilgisayarların gücü daha verimli kullanılacak ve oyuncular daha fazla lig açabilecek ya da aynı sayıda ligi daha iyi performansla oynayabilecek.

Son olarak, oyunun geliştirmekte en zorlandığı ve bu denli bir simülasyon oyununda mevcut teknolojiyle geliştirilmesi en zor olan nokta yapay zekâ. Son yıllarda kulüplerin transfer politikaları, taktik oluşturmaları gibi konularda inanılmaz gelişme kaydederek oyunun uzun vadede aşırı kolaylaşmasını bir nebze de olsa azalttılar. Ancak oyuncu rollerinin sabitliği hâlâ can sıkıyor. Bunun sebebi tam kişiselleştirme sağlandığı taktirde bilgisayarı çaresiz bırakacak taktiklerle oyunu kırabilecek olmamız. Yani maç motorunun dengesini korumak için böyle bir sistem var ki hem bol bol test ettikleri hem de bu gerekçeyi haklı bulduğum için kabullenmiş durumdayım. Yine de oyun kurucu rolündeki ofansif orta saha oyuncuma “fazla şut çekme” ayarı verilmesini ve bunu değiştirememeyi kabul edemiyorum. Kaleyi cepheden görünce yapıştıran 10 numaram olsaydı ne olurdu sanki?

football-manager-2017-inceleme-3

Uzun lafın kısası, Football Manager 2017 harika bir oyun olmuş. Teknolojik imkansızlıklardan kaynaklanan bazı “yerinde sayma” durumları dışında, FM16’nın bug yuvasına göre kusursuz bir maç motoruyla dikkat çekiyor. Serinin tutkunları keyifle oynayacaktır, takım elbiseleri hazırlayın!

Artılar: