Riven - İnceleme

Klasik macera oyunlarını günümüze adapte edip özüne de sadık kalmalarını sağlayabilen stüdyolar şimdilerde pek nadir. Gerçi bırakın eski bir klasiği tekrar tadında oynayabilmeyi, adam akıllı yeni macera oyunuyla karşılaşmak bile artık çölde vaha bulmaktan farksız. Burada adam akıllı diyerek kastettiğim şeyi eski tipte macera oyunları oluşturuyor: Myst gibi, Syberia gibi. Yaş ilerledikçe ve eski güzel günlere özlem duydukça biraz daha kafatasçı olmaya başladım sanırım; nitekim artık en kaba tabiriyle The Outer Worlds veya onun gibi açık dünyada gezmeli – diyaloglu, iki üç bulmaca çözdüğünüz oyunlara macera yaftasını yapıştırıveriyorlar. Benim burada macera dediğim oyunlar yanınızda kalem kağıtla not tuttuğunuz, haritalar çıkardığınız, yeri geldiğinde ekranda piksel aradığınız tipte oyunlardır. Heh, aslında şimdi bakıyorum da, şu son cümlem bile türün neden tükenip gittiğini gayet gözler önüne seriyor.

Yenik düşüyor her şey zamana…

İsmiyle müsemma, Myst’in devam oyunu olan Riven’de hikâye Myst’in kaldığı yerden devam ediyor. İsimsiz ve sessiz bir karakter olarak Atrus’a yardım ederek karısı Catherine’i babasının hapsettiği Riven çağından kurtarmalısınız. Bu yapmanız istenen şey size oyunun en başında Atrus tarafından anlatılıyor fakat olayların arka planını, karakterleri ve genel konsepti tam manasıyla anlamak için Atrus’un size anlattıklarından çok daha fazlasına ihtiyacınız var. Oyun doğrudan Myst’in devamı olduğu için Myst’te kurulan sistemler referans alınarak üzerine işlenmiş. Bu nedenle oyun boyunca karşılaşacağınız D’ni (“dani” diye okunur), linking books, Ages gibi ifadeler için biraz Myst’i oynamış olmanız, biraz da Myst evreniyle ilgili araştırma yapmanız lazım. Bunun dışında alelade bir oyuncu olarak Riven özelinde konuya hâkim olmak istiyorsanız, en azından oyunda sunulan materyalleri okumanızı öneririm.

Riven, Point & Click türü macera oyunlarına giriş seviyesinde örneklendirilebilecek en “hardcore” oyunlardan biridir. 1997 yılında çıkan orijinal haliyle oyunu bu şekilde tanımlıyorduk, şimdiyse kontrol tam anlamıyla bizde. Zamanında slayt gösterisi gibi ekrana tıklayarak ilerleyip çeşitli eşyalarla etkileşime girerken artık hiç görmediğimiz açılardan bu görsel şöleni deneyimleyebiliyoruz. Oyunda beş farklı adaya yayılmış bulmacaları çözüp ilerlemeniz üzerine bir sistem kurulu. Hatta bu beş adadan topladığınız bilgileri birleştirerek oyundaki asıl ilerlemenizi sağlayacak daha büyük bulmacaları çözebiliyorsunuz. D’ni medeniyetine ait sayıları renkleri, bu renklere karşılık gelen sembolleri, bu beş adada geçireceğiniz süre boyunca bolca not tutup sonraki aşamalarda kullanıyorsunuz. Ve işte Myst serisi oyunlarının verdiği tatmin hissini de farklı yerlerde elde ettiğiniz bilgileri toplayıp tek bir bulmacayı çözerken alıyorsunuz.

Ne var ki oyunun standart Point & Click türünden sıyrılıp karakteri aktif bir şekilde birinci görüş açısından kontrol ettiğiniz haline geçişi sırasında bazı tematik bulmacalar basitleştirilmiş. Survey Island ve tüm adaların topoğrafyasını görüntülediğiniz bölgeler, bulmacaların mantığı korunmuş olsa da biraz farklılaştırılmış. Bununla birlikte kamera açısını aktif olarak kullanabilmenin getirdiği avantaj çok enteresan bir şekilde bazı yerleri atlamanıza neden olabiliyor. Eski Myst oyunlarını oynarken bulmaca olan herhangi bir ekrana baktığımızda dokunabileceğiniz yerler belli olurdu, fakat 2024 model Riven’de farklı tipte bir piksel avcılığı yapıyorsunuz. Neyse ki Riven geleneksel olarak bulmacaların yerlerini gösterme konusunda oyuncuya gayet yardımcı oluyor; yolunuzu kaybettiğinizde çevredeki hançerleri arayın, yakınında bir bulmaca veya dikkat etmenizi gerektiren bir detay vardır.

Bunun yanı sıra genel olarak Riven’in bulmaca yapısı oyuncuyu oyuna atıp her şeyi kendisinin çözmesini beklemesi üzerinedir. Genel olarak bütün Myst oyunlarında da böyledir bu. Bir yerden bir kolu çekersiniz ve arka planda taşlar düşer, yer yerinden oynar, rüzgâr eser; haydi bakalım, acaba siz şimdi ne yaptınız? Fotografik olarak da güçlü bir hafızaya sahip değilseniz dünyada gerçekleşen bazı değişiklikleri fark etmeyebilirsiniz bile. Bu nedenle çok defa geri dönüp bazı şeyleri kontrol edeceksiniz ve hiçbir alakası olmadığını bilseniz dahi “Belki bir şeyler çıkartırım” diyerek onlarca kez yanından geçtiğiniz ağaçlara tekrar tekrar göz gezdireceksiniz. Riven’in bulmaca yapısı böyledir, fazlasıyla insafsız. Riven oynarken sabrınızın sınanacağını göze alın.

Neyse ki yeniden yapım Riven’de oyun ekran görüntüsü almanıza izin veriyor. Oyunun kendi sistemi üzerine kurulu bir düzen bu ve gerçekten de büyük bir nimet. Dahası aldığınız ekran görüntülerinin üzerine notlar alabiliyorsunuz ve ana menüyü açtığınızda görüntüleme şansınız var.

Biz büyüdük ve kirlendi dünya

Oyunu standart klavye + mouse dışında VR’la da oynama şansınız var. Ben VR’la oynamadım, sadece oynayanların deneyimlerinden yola çıkarak söyleyebilirim ki oyunun görsel olarak sunduklarını tam manasıyla yaşayabilmek için bir de VR’da denemek lazım. Bazı bölgelerde arabirimin bozulduğu ve bulmacalarla etkileşime girilemediği bildirilse de genel manada oyunun VR tarafı da harika duruyor uzaktan bakınca bile.

Yeni Riven görsellik, renk paleti ve tasarımsal olarak orijinal Riven’in harika bir yeniden yapımı olmuş. Keşfettikçe fark edeceksiniz ki oyun dünyası içerisinde bazı alternatif kısa yollar oluşturulmuş fakat buraları kullanırken hiç de garipsemiyorsunuz. Gerçekten de orijinal oyuna bağlı kalınarak bir yeniden yapımın nasıl yapılması gerektiğini oynarken fark ediyorsunuz. İlk oyunu oynayan ve hatırlayanlar için bunun ne kadar büyük bir şey ifade ettiğini anlatmakla bitiremem. Hayıflandığım tek nokta orijinal oyundaki FMV videoların yerlerini 3D modellemelerin almoi olması. Eh oyun tamamen üç boyutlu evrene geçiş yaptığı için buna yapabilecek bir şey yok. Onun dışında hem dört dörtlük bir macera oyunu arayan yeni nesle hem de geçmişi yad etmek isteyen eski oyunculara Riven’i kesinlikle öneririm.