Verdiği Sözleri Tutamayan Oyunlar

Mass Effect 3

Listede Mass Effect Andromeda'nın ismini görmeyi ummuş olabilirsiniz ve haklısınız. O da beklediğimizden çok farklı bir oyun çıktı ama tutulamayan söz dendiğinde Mass Effect 3'ün yeri gerçekten ayrı. Bir kere oyun muhtemelen video oyun serileri tarihinde en çok beklenen oyunlardan biriydi. Dile kolay, muhteşem bir hikayenin artık sonuna gelmiştik. Merak ettiğimiz tüm sorular cevaplanacaktı, BioWare baştan beri bizlere "seri boyunca verdiğimiz tüm kararların etkilerini oyunun sonunda göreceğimizi" söylemişti. Oyunun son anlarına kadar her şey harikaydı, yine nefis bir oyun oynamıştık ama sonda karşılaştığımız o garabet tam bir hayal kırıklığı, tam bir yıkım oldu. Andromeda'ya verilen tepkiler fazla mı sanıyorsunuz? O zamanlar Bioware forumlarında verilen tepkilerin yanında Andromeda şanslı bile.

BioWare sonradan ücretsiz bir eklenti ile oyunun sonuna müdahale ederek hem yaptığımız seçimlerin etkisini görmemizi sağlamaya, hem de hikayedeki bazı boşlukları doldurmaya çalıştı. Ama bu bile durumu toparlayamadı işte.

Aliens: Colonial Marines

Oyunun reklamları yapılırken gayet açık açık "Aliens'ın resmi devam oyunu" demişlerdi ki bu iddiaları destekleyenler arasında Alien ve Prometheus filmlerinin yönetmeni Ridley Scott da bulunuyordu. Gearbox oyun çıkana kadar heyecanı tavanda tuttu, inanılmaz heyecanlı bir deneyim vaat eden oynanış videoları yayınladı. Bu videoları izleyenler oyunda o karanlık ve korkutucu atmosferi yaşayacaklarını, gözlerini hareket algılayıcıdan ayıramayıp en ufak bir biplemede tabanları yağlamaya çalışacaklarını sandılar. Xenomorph oyuncuları tek tek avlayacaktı. Ama oyun öyle tuhaf bir kontrast ayarına sahipti ki karşımıza renksiz, tatsız tutsuz bir şey çıktı.

Oyun hatalarla doluydu, Xenomorph'ları öldürmek aşırı kolaydı, grafikler hiç de abartıldığı gibi değildi, ara sahneler çok eski görünüyordu, yapay zeka berbattı. Sonradan öğrendik ki Gearbox Software kaynaklarını Colonial Marines yerine Borderlands 2'ye aktarmış ve oyunu yan firmalara devretmişti.

Watch Dogs

Bir Ubisoft bombası daha geliyor. Oyunun E3'te gösterilen fragmanını hatırlıyorsunuz değil mi? Ubisoft gerçekten de büyük umutlarla ve büyük vaatlerle tanıtmıştı bu benzersiz oyunu. Özellikle de o zamanlar grafikleri ağzımız açık seyrettik, her şey muhteşem görünüyordu. Oyun çıktığında ise verdiğimiz ilk tepki "bu da ne be" oldu, çünkü izlediğimiz fragmanla uzaktan yakından ilgisi yoktu oyunun.

Yalnızca grafiklerdeki downgrade değildi sorun. Oyun dünyası canlı değildi, içerik fragmanda görünen kadar derin olamadı; standart ve yer yer sıkıcı bir oyunla karşılaştık. Ubisoft E3'te gözümüzün içine baka baka yalan söylemişti ve tutamayacağı sözler vermişti. E3 fragmanında animasyonlar harika görünüyordu, trafik lambalarını hackleyerek kazaya yol açtığımız sahneyi düşünüyorum da oyundaki çarpışma sahneleri onun yarısı kadar olamamıştı.

Daikatana

Tüm zamanların en büyük başarısızlık öykülerinden biridir Daikatana. Halbuki John Romero nasıl da iddialıydı, nasıl da sözler veriyordu. Oyun için acayip agresif bir pazarlama kampanyası yürütüldü, dergilere siyah zemin üstünde kırmızı harflerle kocaman "John Romero's about to make you his bitch" yazan reklamlar verildi. Romero 4 farklı zaman diliminde geçen 24 bölüm var diyordu, 25 silah, birbirinden farklı 64 de yaratık. Güya tasarımını 1997 Mart ayında tamamlamıştı ve oyunu 7 ay içinde hazır edecekti.

Oyun erteleme üstüne erteleme gördü. 2000 yılında yayınlanan oyunun, iddia edilen oyunla uzaktan yakından alakası yoktu. Bitch mitch hikaye olmuştu. John Romero o kadar yanlış bir yol seçmişti ki, oyun için aşırı bir hype oluşturmaya kalkmış ama ortalama standartı bile yakalayamamıştı. Romero sonradan özellikle de ilan için ne kadar pişman hissettiğini, bunun ne kadar aptalca olduğunu söylese de iş işten geçmişti. Oyuncular reklamın seviyesizliği kadar Romero'nun vaatlerini yerine getirememesinden de hayal kırıklığı yaşadılar.

Mighty No 9

Mighty No 9 yakın dönemin en büyük fiyaskolarından biri olarak kabul ediliyor. Mega Man serisinin ruhani temsilcisi olarak lanse edilen ve Kickstarter'da yeterli fona ulaşmak için birbiri ardına çeşitli sözler ve vaatlerle pazarlanan oyunun çıkışı tam bir faciaydı. Oyun içeriğinin zayıflığını bir kenara bırakalım, sırf daha fazla para çekmek için oyunun Linux, PlayStation 3, PlayStation 4, Wii U, Xbox 360, Xbox One, Nintendo 3DS ve PlayStation Vita gibi neredeyse tüm platformlar için ayrı ayrı geliştirileceği açıklanmıştı. Bu da işe yaradı çünkü oyun neredeyse 4 milyon dolara yakın para topladı.

Oyunun söz verilen çıkış tarihi geldiğinde yapımcı Comcept, oyunun bu kadar farklı versiyonu olduğu için yetiştiremediklerini söyleyip oyunu 5 ay erteledi. Sonra bir 4 ay daha. Sonra bir 6 ay daha. Nihayet oyun bazı platformlarda yayınlandı, diğerlerinde ise teknik sebeplerle ertelendi. Bağış yapanlara gönderilen kodlardan bazıları çalışmıyordu, Wii U versiyonu bazı konsolları brickleyerek çalışmaz hale getirmişti. 

Geçen haftalarda söz verilen fiziksel kutuların dağıtımına başlandı. Ama oyunculara gönderilen kutular hem kalitesizdi, hem de oyunun kılavuzu kutuların içine sığmıyordu. Halbuki Comcept bu fiziksel kopyaların reklamlarında kılavuzun kutunun içinde olacağını üstüne basa basa vaat etmişti, yanında değil. Tutulamayan sözlerle başlayan oyun, yine tutulamayan sözlerle gündemde kalmaya devam etmişti. Oyunun ancak 50 not ortalaması tutturması da ayrı bir hikaye tabi.

For Honor

Listede Ubisoft'u görmeseniz şaşıracağınızı biliyorum. For Honor da büyük sözlerle tanıtılan ama bu sözleri tutmakta başarılı olamayan bir oyun olarak hafızalarımıza kazındı bir kere. Tamam elbette oyunların geliştirme süreçlerinde pek çok değişiklik yaşanabilir, bir yerlerde sorun çıkar ve o kısım değiştirilir. Ama bir firma "sürekli çevrimiçi olmayı" gerektiren oyunların yaşadığı sorunlardan nasıl ders almaz?

Ubisoft çok uzun süre For Honor'ın hem çevrimiçi, hem de çevrimdışı bir deneyim yaşatacağını vaat etti. Hatta Ubisoft Montreal'in kreatif direktörü Jason VandenBerghe tam olarak şunu söyledi: "Oyuna öyle bir tek kişilik hikaye ekledik ki, oyunu yalnızca bunun için almış olsanız ve hiç çevrimiçi olmayıp çok oyunculu modları oynamasanız bile bundan pişman olmayacak; yaşadığınız deneyimden tamamen tatmin olacaksınız". İşte böyle tutamayacağınız sözler verirseniz, üstüne üstlük çok oyunculu modlarda bile sunucu sorunları yaşatırsanız oyuncuları da birer birer kaybedersiniz.

Pokemon Go

Aslında Nintendo için her şey çok güzel başlamıştı. Pokemon Go duyurulur duyurulmaz hisse fiyatları tavan yaptı, Nintendo öyle bir fragman yayınladı ki oyuna dair beklentilerimiz inanılmaz yükseldi. Fragmanda mesela oyuncuları pokemon takası yaparken görüyorduk, ama oyunda böyle bir şey yoktu. Yine fragmandaki pokemonlar cidden çok gerçekçi görünüyorlardı, onları bulduğunuz ortama grafiksel olarak da uyum sağlıyor ve karşımıza birbirinden güzel animasyonlarla çıkıyorlardı. Oyun çıktığındaysa karşımızda son derece basit bir yakalama mekaniği ve fragmandakilerle alakası olmayan pokemonlar gördük.

Nintendo fragmanda oyuncular arasındaki gerçek zamanlı pokemon savaşlarını da göstermişti. Halbuki yalnızca Gym'lerde savaşabiliyorduk ve bu da gerçek zamanlı falan değildi. Grup savaşları falan da yoktu. Nintendo oyuna dair vaat ettiği şeylerin çoğunu sunmamıştı ama yine de böyle bir oyuna aşeren oyuncu kitlesi Pokemon Go'ya saldırdı. Etraf poke poke diye gezinen, elinden telefonu bırakmayan oyuncularla doldu. Baştaki kadar olmasa da tüm dünyada ilgi görmeye devam eden oyun verdiği sözleri de tutabilse ortaya efsane bir şey çıkacaktı. Ama olmadı.

Killzone 2

Şimdi sizleri azıcık geriye götüreceğiz. Bir kere şunu kabul edelim, oyunculara yalandan sözler vermek hiç de etik bir davranış değil. Tamamen CGI'dan oluşan videolar yayınlayıp "bu görüntüler tamamen oyun içinden alınmış gerçek oynanış görüntüleridir" diye lanse ediyorsanız ortada ciddi bir sıkıntı var demektir. Sony de işte tam olarak bunu yapmıştı. Killzone 2'nin yayınlanan oynanış videosu ortalığı kasıp kavurdu, oyuncuların izledikleri videonun ardından oyuna karşı talepleri öyle büyük boyutlara ulaştı ki Sony normalde PS2 için geliştirilmekte olan oyunu PS3'te istediğine karar verdi.

Yayınlanan muhteşem fragmanın ardından bazı eleştirmenler bu seviyede grafiklerin PlayStation 3'te bile gerçek zamanlı olarak çizilmesinin imkansız olduğunu söyleseler de Sony'nin o zamanki başkan yardımcısı Jack Tretton bunların oynanış görüntüsü olduğunun altını ısrarla çizmişti. Peki sonra ne oldu dersiniz? Guerilla Games üzerinde çalıştığı oyunu çöpe attı, baştan PS3 için geliştirmeye başladı ve ortaya fragmana benzeyen bir şeyler çıkarmaya çalıştı. Çalıştı diyorum çünkü fragman tamamen önceden hazırlanmış görüntülerden oluşuyordu ve bu yüzden daha sonra yayınlanan fragmanlar bile o ilk fragmanın gölgesinde kaldı.

Oyuncular Sony'nin verdiği sözü tutamayacağını anlamıştı ama neyse ki Guerilla Games durumu çok iyi toparladı ve ortaya içerik olarak harika bir oyun çıkardı.

Duke Nukem Forever

"Duke is back", yani "Duke geri döndü" lafını o kadar çok tekrar ettiler, o kadar çok kullandılar ki sanırım Duke geri dönmeye çekindi. Bu oyunu 90'lı yıllarda çıkarsalardı belki bu kadar tepki çekmezdi, ama çıktığı 2011 yılı itibariyle beklentileri karşılamaktan çok uzaktı. Duke geri falan dönmemişti. 15 yıllık uzun geliştirme süresi boyunca yasal sıkıntılar, firma yapısında değişiklikler falan derken oyun projesi tekrar tekrar baştan başlatıldı.

Sonuçta da ortaya vaat edileni veremeyen, oynanışı ve kontrolleri bir önceki çağda kalmış, zamanında komik gelen esprilerin zorlama versiyonlarının oyuncuyu rahatsız ettiği tuhaf bir oyun çıkmıştı.

No Man's Sky

Geliştiricilerin oyunları hakkında pek çok fikre sahip olmalarına ve kendilerine hedefler koymalarına bir şey söylemiyoruz, bu aslında iyi bir özellik. Oyunları hakkında yüzlerce fikre sahip olmaları ve bunları abartarak oyuncuları yanlış yönlendirmeleri ise bunun tam zıttı. No Man's Sky vaatlerini gerçekleştirmekte acayip başarısız bir oyun oldu. Bir kere oyun çıktığında içinde çok oyunculu modun olmaması büyük bir fiyaskoydu. Çünkü Sean Murray katıldığı her röportajda bu yönde demeçler veriyordu. "Oyunda arkadaşlarımızla oynayabilecek miyiz" sorularına "evet" diyor, "rekabet öğeleri var mı" diye sorulduğunda "elbette" diye cevap veriyordu.

Hatta katıldığı bir röportajda oyundaki ırklar arasındaki büyük bir uzay savaşını göstermiş, "işte ben de hemen bir taraf seçip bu savaşa katılabiliyorum" diye bir şeyler göstermişti. Oyunda elbette böyle bir şey yoktu. Evrenin merkezinde ne olduğu sorusunu cevaplamakta da çuvallayıp tek kişilik hikayeyi de batırınca rekor sayıda iade isteğiyle karşılaştı oyun.

EDIT: Bu yazıyı yazmamızın üzerinden 1 yılı biraz aşkın bir süre geçti. Bu süre içinde No Man's Sky verdiği sözleri tutma konusunda son derece önemli adımlar attı, özellikle de NEXT güncellemesiyle oyunun çehresini değiştirdi ve satışların da tekrar patlamasını sağladı. Keşke listemizdeki tüm oyunlar da benzer yollara gitmiş olsa, geç de olsa sözlerini tutmayı başarabilseydi.

Oyun geliştiricilerinin oyunlarına güvenmeleri elbette çok güzel bir şey. Ancak oyunların geliştirilme sürecinde verilen sözler, yayınlanan videolar, yapılan açıklamalar beklentilerimizi yükseltiyor ve bizler de haklı olarak parasını vererek aldığımız oyunlarda bu sözlerin tutulduğunu görmek istiyoruz. Tabi eminim sözlerini tutamayan geliştiricilerden bazıları da bu durumdan son derece rahatsız oluyorlardır, nihayetinde üzerinde yıllarca çalıştıkları oyunun acımasızca eleştirilmesi onlar için de iyi bir şey değil. Ama işte bol keseden dağıtılan vaatler çoğu zaman geri tepebiliyor; bazı firmalar bu bakımdan diğerlerine oranla biraz daha fazla mimli (merhaba Ubi!), bazılarıysa daha ilk oyunlarından kendilerini eleştiri oklarının ucunda buluyorlar.

Biz de size son on yılda bizlere verdiği sözleri tutamayan oyunlar arasından ufak bir derleme hazırlamaya karar verdik. Kesinlikle sizin de "şu oyun listede nasıl olmaz" dediğiniz, sizi bu şekilde hayal kırıklığına uğratan isimler vardır. Beklediğinizden farklı şeylerle karşılaştığınız oyunları siz de yorumlarınızla paylaşabilirsiniz.