Sanatorium - A Mental Asylum Simulator - İnceleme

Hepimizin oynadığı oyunlarda bizi araştırmaya, öğrenmeye iten bir şeyler vardır. Tarih, sosyoloji, Alman tankları, efsane takım kadroları veya Tokyo’daki ara mahalleler gibi. Sanatorium ise duyduğunuzda aslını unutturan hatalı şarkı sözleri gibi. 1920’ler tımarhanelerini o kadar yanlış sunuyor ki ben mecburen gidip araştırmak zorunda kaldım. Bu şekilde Sanatorium da bana psikiyatrinin evrimini katmış oldu, yani asli amacına ulaştı sanırım.

Oyunumuza 1920’lerde son derece başarısız bir gazeteci olarak başlıyoruz. Bize ulaşan bir tüyoyla yakındaki akıl hastanesinde gizli olaylar olduğunu öğreniyoruz, hemen sahte bir diplomayla başvuruyoruz ve hastaneye sızıyoruz. Karşımıza hastane müdürü çıkıyor ve her vardiyanın başında dükkândan o vardiyada kullanacağımız teşhis ve tedavi yöntemlerini satın almamız gerektiğini söylüyor. Evet, hastayla karşılaşmadan teşhisi geçtim tedavi yöntemini dahi satın alıyorsunuz. Hayır, hastane size aylık veya günlük hiçbir şey vermiyor. Doktorun kendi teşhis ve tedavisini satın alıp, hastaların günlük ödemesini cebe attığı bu gerçeğe son derece sadık simülasyonda devam etme kararı alırsanız, eğitim tadındaki ilk hastamızla karşılaşıyoruz.

Eğitim hastamızda oyunun ikinci mekaniğiyle karşılaşıyoruz. (İlk mekanik daha hastaları görmeden doktorun cebinden parasını vererek teşhis ve tedavi satın almaktı, hatırlatayım) Hastaların ekranında belirsiz olan semptomları teşhis kartları oynayarak açıp, görünür kılıyoruz. Sonra da bu semptomları beynin çeşitli bölgeleriyle eşleştirmemiz gerekiyor. Bunu yapmanız için size son derece genel 6-7 kelimelik bir açıklamadan başka yardım eden bir şey yok, normalde olsa yapabileceğiniz gibi bir külliyat falan da yok elinizin altında. Tamamıyla “Herhâlde uyurgezerlik beynin refleks kısmıyla alakalıdır?” gibi sallama bir şekilde tutturmaya çalışıyorsunuz. Benim oyunum ilk burada çöktü, 6-7 saatlik bir oyun süresinde 3 defa çökme yaşadım.

Tahminlerimizi yaptıktan sonra, tedavi kısmına geçiyoruz. Burada bulduğumuz semptomların beynin neresiyle alakalı olduğunu ne kadar iyi sallamışız onu görüyoruz. İşin en güzel kısmı normalde bu tarihlerde bu şekilde kesin bir ayrım olmaması. Ancak her doğru tahmin 1 prestij verirken her yanlış tahmin 5-15 prestij götürüyor. Prestij 100 olunca sonraki bölüme geçiyoruz, 0 olunca da diplomamızın sahte olduğu anlaşılıyor. Gerçi gazeteciydik, amaç delilleri açığa çıkarmaktı ama oyun bunu unutuyor. Bundan sonra da her hastayı minimum bir miktar iyileştirmemiz gerekiyor, bunda da hastaları henüz görmeden kafamıza göre aldığımız tedaviyi uyguluyoruz.

Vardiyamız bitince oyunun ikinci kısmıyla karşı karşıyayız: Gece gezerek delil toplama. Bu kısım birbiriyle aynı 3-4 noktaya devamlı olarak gidip sağa sola tıklamadan ibaret. Klasik çok kötü işlerin döndüğü akıl hastanesi, yeni bir şey yok. Sonraki gün başlıyor, o da ne? Önceki hastalarımız için tedavi alacağız bulduğumuz semptomlar veya hatalı tahminler için ancak oyun hasta dosyalarını göstermiyor! Kalkıp da delil bulup polise de gidemiyoruz. Mecburen bizi yevmiyesiz çalıştıran hastanede gazeteciliği unutup doktorculuk oynuyoruz.

Hadi bunları geçtik, en azından tarihsel bakalım derseniz de sizi ancak 1940’larda icat edilip kullanılan elektroşok ve insülinle komaya sokmak gibi alakasız teknikler bekliyor. İnsülinle komaya sokmak derken çok üzülmenize gerek yok, bu “simülasyon”da kullandığınız hiçbir tekniğin kalıcı bir yan etkisi yok. Hatta bilinçaltında denilen semptomları güle oynayan açığa çıkarıyorsunuz, mesela halüsinasyon gören bir dilsizin semptomlarını müzik terapisiyle ortaya çıkarıyorsunuz.

Ne simülasyon ne oynanış ne de iyi bir yazarlığı olmayan bu eserle zaman kaybetmenizi istemem. Art deco ve tasarımlar başarılı olsa bile bu oyunu yüzdürmeye yaklaşmıyor. Dümdüz wiki sayfası okumaktan daha sıkıcı bir oyun yapmak da çok zor ancak Zeitglas Games bunu başarmış. En azından wiki sayfasında bir şeyler öğreniyorsunuz.